Skip to main content
Theme
Nederlands

Hoe oud is dat bot?

Hans van der Plicht, Mans Schepers en Gert Kortekaas

Hoe oud zijn archeologische vondsten zoals rotstekeningen,  botten, potten of zaden? Van over de hele wereld sturen archeologen hun vondsten naar Groningen voor een precieze datering.

Wanneer en waarom stierf de Neanderthaler uit? Hoe kan het dat er mammoeten op de bodem van de Noordzee rondliepen? Zijn de prachtige rotstekeningen in de grotten van Chauvet echt 30.000 jaar oud? Of dichter bij huis: hoe leefden de vroegste landbouwers in het noordelijk kustgebied en  hoe zag de stad Groningen er rond 1040 uit? Archeologen zoeken met behulp van vondsten uit het verre verleden naar antwoorden. Zo krijgen we steeds meer kennis van de geschiedenis van de mensheid en de aarde. Kernvraag bij al dit onderzoek is steeds: hoe oud zijn de gevonden botten, potten of zaden? Van over de hele wereld sturen archeologen hun vondsten naar Groningen voor een precieze datering.

In het Centrum voor Isotopen Onderzoek van de RUG worden monsters onderzocht met de koolstof 14-methode.  Tot voor kort was deze methode nauwkeurig tot ongeveer 12.000 jaar, maar door een verfijning kunnen we nu redelijk precies dateren tot 50.000 jaar. Een revolutionaire doorbraak die een nieuw licht kan werpen op de vraag wanneer de Noordzee nog een mammoetsteppe was of wanneer de Neanderthaler, de ‘neef’ van de moderne mens, precies van het toneel verdween.

Hoe is het gelukt om de koolstof 14-methode zo revolutionair te verfijnen? Waar zijn archeologen in binnen- en buitenland naar op zoek? Wat leren hun vondsten ons over onze vroegste geschiedenis én over actuele kwesties als klimaatverandering, ecologische systemen en moderne stadsontwikkeling?

Femke Kramer gaat in gesprek met Hans van der Plicht, bijzonder hoogleraar isotopen archeologie in Groningen en Leiden en de Internationale vraagbaak voor dateringsonderzoek, Mans Schepers, die promotieonderzoek doet naar vroege vormen van landbouw in de kustregio’s van  Noord-Nederland en de invloed van de mens op het landschap in de zogeheten ‘terpentijd’ (6000 jaar geleden) en stadsarcheoloog Gert Kortekaas, die onlangs nog aan het werk was op de plek van het Groninger Forum.

Interessante links:
Rijksuniversiteit Groningen: Verbetering C14-methode
YouTube: Neanderthaler in bodem Noordzee
Historiek: Grottekeningen Chauvet
Universiteit van Leiden: Cave of Forgotten Dreams

Also in this series

See also