De Grote Liefdestest

Het is bijna Valentijnsdag, de dag van de liefde! Maar hoe zit het eigenlijk met de keerzijde ervan, liefdesverdriet? En hoe kun je voorkomen dat je relatie uit gaat? Op 13 februari gaat het Kenniscafé over liefdesverdriet en de ups en downs die bij de liefde horen. Eén van de sprekers is Menno de Bree, filosoof en medisch ethicus bij het UMCG. Van zijn hand verscheen eerder onderstaande column in het FD:

De Grote Liefdestest 

Door Menno de Bree

De oude Grieken en Romeinen hanteerden verschillende begrippen om verschillende soorten liefde uit elkaar te houden. Wij gooien alles inmiddels op één hoop, liefde is liefde, maar daardoor is het lastig om precies aan te geven waaraan het nu schort in je relatie. En er is altijd wat, dus als je dat wilt thematiseren, kun je dat maar het best zo exact mogelijk doen.

Om daarbij te helpen heb ik, op basis van vijf van die klassieke begrippen, de liefdesscorecard ontwikkeld. Het idee is eenvoudig: lees onderstaande uitleg, en bepaal per liefdessoort je score.

Liefdessoort 1: eros. De erotische, lichamelijke liefde. Voor ons kwaliteitszegel van elke relatie, maar door de oude Grieken vaak met wantrouwen bezien. Verliefde mensen zijn immers wilsonbekwaam. Tien punten als je in het begin 7 keer per dag met elkaar naar bed ging, en nu, lichtjaren later, 7 keer per maand. Puntenaftrek voor zowel een lagere als een hogere frequentie. Hogere frequenties zijn verdacht; dwangmatig gedrag heeft niets met liefde te maken.

Liefdessoort 2: pragma. De slow-cooker onder de liefdessoorten. Het type liefde dat tot stand komt door het ondernemen van gezamenlijke, alledaagse activiteiten, zoals het afsluiten van hypotheken en het doen van de zaterdagse boodschappen. Van iemand houden in (of ondanks) zijn of haar alledaagse onbeholpenheid. Degelijke CDA-liefde dus, met het gezin als hoeksteen. Tien punten als je zo’n gezin hebt. Veel aftrek als je je in je relatie nog steeds als een individualistische puber opstelt en vindt dat je ‘vooral je gang moet kunnen gaan’.

Liefdessoort 3: philia. De liefde tussen zielsverwanten, die ‘elkaar het goede toewensen omwille van de ander’, zoals Aristoteles dat zo mooi formuleert. Tien punten als je oprechte interesse hebt in je man of vrouw, je ‘het beste in elkaar naar boven haalt’, en er toch in slaagt een gezellig seksleven in stand te houden. Aftrek als je relatie te therapeutisch is geworden. Veel aftrek als de ander je helemaal niet interesseert omdat je je opstelt als een individualistische puber die vindt… et cetera.

Liefdessoort 4: ludus, de lichtheid van de homo ludens, de spelende mens. Lach je nog weleens samen? Tien punten voor een huishouden waarin veel gelachen en gerelativeerd wordt. Aftrek als er veel wordt weggelachen en weggerelativeerd. Extra aftrek voor die ondraaglijke insidersgrappen tussen echtelieden zonder humor.

Liefdessoort 5: agape. De belangeloze, onconditionele liefde, waarvan gezegd wordt dat een overvloed ervan nooit schaadt. Een zeldzaamheid. Tien punten daarom als je soms vermoedt dat je in staat bent tot belangeloze liefde. Een beetje aftrek als je denkt dat jouw belang en het algemeen belang samenvallen. Veel aftrek als je je in je relatie opstelt als een individualistische puber die… et cetera.

De maximale score is vijftig punten. Onder de vijfendertig begint de gevarenzone. Minder dan twintig is hopeloos.