Breinmachines: Voor een beter mens?
Breinmachines kunnen mensen niet alleen ‘repareren’ maar ook ‘verbeteren’. Waar ligt de grens voor de mens van de toekomst.
Dat het psychische fysiek is, wisten we natuurlijk al lang: aan sommige mensen zit nou eenmaal ‘een steekje los’.
Dat we daar wat aan kunnen doen met behulp van medicijnen is van meer recente datum. Psychofarmaca zijn dan ook erg in trek – denk aan pillen om je stemming of gedrag te verbeteren. Daarnaast zien we een nieuwe trend om onze hersenactiviteit te beïnvloeden: de opkomst van zogenaamde neurotechnologieën. Die grijpen niet langs chemische weg in op het functioneren van onze hersenen, maar ook via elektrische stimulatie of via nanotechnologie. Naast breinmedicijnen zijn er nu dus ook breinmachines. Deze technieken bieden steeds meer mogelijkheden om mensen te ‘verbeteren’ in plaats van ze slechts te ‘repareren’ Hoe ver gaan we daar in? Hoe perfect willen we worden? En wat betekent dat voor ons individuele en collectieve zelfbeeld – voor noties van verantwoordelijkheid en rechtvaardigheid? Als studenten nu al Ritalin slikken om hun tentamenprestaties te verhogen, krijgen ze straks dan aan het begin van hun studie een hersenimplantaat ingebracht om zo het strakke keurslijf van het bindend studieadvies glanzend te doorstaan? En is dat dan hun verdienste of die van het implantaat?
Kortom, wat gebeurt er met ons en met de kwaliteit van ons bestaan als deze technologieën net zo vanzelfsprekend worden als brillen en gehoorapparaten? Waar ligt de grens van de mens?
Over deze ontwikkelingen en hun normatieve consequenties spreken en discussiëren Ira van Keulen, senior onderzoeker bij het Rathenau Instituut en Peter-Paul Verbeek, hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek aan de Universiteit Twente en auteur van ‘De grens van de mens’, onder leiding van Hans Harbers, docent Filosofie van Wetenschap.
Deze avond is georganiseerd i.s.m. de internationale conferentie ‘Brain Gear’ (15 en 16 september in Het Paleis: www.gmw.rug.nl/~braingear) en het Centrum voor Filosofie & Publiek, Faculteit Wijsbegeerte, RUG.
Interessante links:
Universiteit Twente: Peter-Paul Verbeek
VPRO Boeken: Peter-Paul Verbeek
Rathenau Instituut: Ira van Keulen
