Geluk op bestelling?
Crisis of niet, het gaat goed met de Nederlanders. Ruim 80 procent voelt zich gelukkig tot zeer gelukkig, meldde het Sociaal Cultureel Planbureau onlangs nog. In vergelijking tot andere landen scoort Nederland onverminderd hoog op de geluksschaal, ook al wordt er stevig gemopperd op de samenleving en de politiek. Geluk is niet langer een verheven en ongrijpbaar onderwerp, waar serieuze onderzoekers met een boog omheen lopen. Economen, psychologen en sociologen proberen grip te krijgen op het geluksgevoel van de moderne mens en verkennen de relatie tussen geluk, welvaart en welzijn. Politici en beleidsmakers willen zelfs ons ‘bruto nationaal geluk’ vergroten. En ben je niet gelukkig? Dan ligt dat toch vooral aan jezelf! De moderne mens neemt immers het lot in eigen hand en probeert, met behulp van zelfhulpboeken, cursussen en coaches, het geluk te grijpen.
Maar wat is geluk? Is het maakbaar? Valt het echt in harde cijfers te vatten en kunnen we er beleid op maken?
Wat we weten over geluk
Ruut Veenhoven
Datum: Dinsdag 2 maart 2010
Geluk is de mate waarin je voldoening schept in je leven als geheel. Het is iets waar je je bewust van bent en daarom kan geluk ook worden gemeten. Dat gebeurt onder meer in grootschalige publieksenquêtes en daarbij zijn grote verschillen aan het licht gekomen, zowel tussen landen als binnen landen. Zo waarderen Nederlanders hun eigen leven met een 7,9, terwijl het gemiddelde in Zimbabwe slechts 3,9 is. De uitkomsten van publieksenquêtes geven een aardig beeld van wat de mensen gelukkig maakt. Een
heel belangrijke factor in het geluksgevoel is bijvoorbeeld of je in je werk of daarbuiten van betekenis bent voor anderen. Bovendien verschaffen de enquêtes politici en beleidsmakers een empirische basis voor beleid dat gericht is op meer geluk voor een groter aantal mensen. Maar is een dergelijke ‘gelukspolitiek’ wel wenselijk?
Ruut Veenhoven is emeritus hoogleraar ‘sociale condities voor menselijk geluk’ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij studeerde sociologie, sociale psychologie en sociale seksuologie. Veenhoven is directeur van de World Database of Happiness en redacteur van de Journal of Happiness Studies.
Interessante links
Over Ruut Veenhoven en de World Database of Happiness
Maakt geld gelukkig?
André van Hoorn
Datum: Dinsdag 16 maart 2010
Maakt geld gelukkig? Een simpele vraag die tot nadenken stemt. Enerzijds scoren rijkere mensen gemiddeld genomen hoger op maatstaven van geluk dan armere mensen. Anderzijds heeft in ontwikkelde landen een almaar toenemend nationaal inkomen niet of nauwelijks tot een hoger geluksniveau geleid. Aan deze paradox liggen fundamentele psychologische mechanismes ten grondslag die aanleiding geven tot een pessimistisch mensbeeld. Zijn wij slechts pionnen in een ‘rat race’ waarbij we angstvallig - maar zinloos - rondrennen in een hedonistische tredmolen? Wat voor invloed heeft de sociale omgeving op ons individueel welzijn?
André van Hoorn is onderzoeker bij de secties Economie van de Radboud Universiteit Nijmegen en de Rijksuniversiteit Groningen. Hij studeerde technische natuurkunde en algemene economie en werkt aan een promotieonderzoek naar culturele verschillen in de relatie tussen geluk en economische factoren.
Interessante link
André van Hoorn over geld en geluk
Reisleiders en gelukszoekers
Ad Bergsma
Datum: Woensdag 24 maart 2010
De weg naar een gelukkiger leven lijkt eenvoudig te vinden. Voor een paar tientjes biedt elke boekhandel gidsen aan van vooraanstaande academici,zelfbenoemde coaches en geluksgoeroes. Opvallend genoeg zijn deze reisleiders het oneens over de bestemming; ze verschillen van mening over wat geluk precies is. De emotie geluk heeft vooral te maken met gunstige omstandigheden, terwijl de stemming geluk veel zegt over de mentale conditie van het individu.
Het ophelderen van de misverstanden over geluk is van belang voor de positieve psychologie. Waar de traditionele psychologie zich vooral richt op menselijke zwakheden als depressiviteit, angst en verslaving, wil de positieve psychologie juist bestuderen op welke manier mensen ervoor kunnen zorgen dat ze floreren. Optimisme, emotionele intelligentie, actief problemen oplossen, goede sociale vaardigheden en het hanteren van stress zijn belangrijke bouwstenen voor de geestelijke gezondheid. Maar hoe kunnen deze positieve krachten uitgebouwd worden?
Ad Bergsma is psycholoog en wetenschapsjournalist. Hij werkt aan een promotieonderzoek over de relatie tussen moderne psychologische theorieën en meer sociologisch georiënteerd onderzoek naar geluk. Hij was de samensteller van een themanummer over geluksadvies van het Journal of Happiness Studies.
Interessante link
De markt van geluksadviezen
De waarde van geluk
Martin van Hees
Datum: Woensdag 31 maart 2010
Filosofen denken al eeuwen na over geluk. Twee vragen staan daarbij centraal: wat is geluk en hoeveel belang moeten we hechten aan geluk? In de filosofie bestaat een eeuwenoude traditie die zegt dat de centrale waarde in het dagelijks leven de realisatie van geluk is. De laatste jaren zien we dat steeds meer sociale wetenschappers onderzoek doen naar geluk. In hoeverre biedt dit sociaal-wetenschappelijk onderzoek nieuwe antwoorden op de aloude vragen naar de inhoud en waarde van geluk?
Martin van Hees beantwoordt deze vraag onder andere door te reageren op de betogen van de voorgaande sprekers in deze lezingenserie.
Martin van Hees is als hoogleraar ethiek en politieke theorie verbonden aan de Faculteit Wijsbegeerte van de RUG.
Interessante links
Over Martin van Hees en zijn Geluksmachine
