Het nieuwe China

Het zijn spannende tijden voor China en de wereld. De Chinese economie groeit als kool en de handel floreert als nooit tevoren. Het Westen weet er nog niet goed raad mee. Wat staat de wereld te wachten? Angstbeelden duiken op: China gaat de wereldmarkt beheersen. Westerse bedrijven worden opgekocht. De Chinese draak slorpt de mondiale energiebronnen leeg! Maar er zijn ook ongekende mogelijkheden. China is niet langer een exotisch land met een naar binnen gekeerde cultuur. Oude grenzen vervagen, nieuwe wegen gaan open. China verkent de wereld en de wereld ontdekt China. En dat alles in een moordend tempo.
De nieuwe openheid en bedrijvigheid beïnvloeden niet alleen het terrein van de wereldhandel en - economie. Politieke verhoudingen staan, nationaal en internationaal, onder druk. En ook voor de wereld van de Chinese kunst en cultuur is het een tintelende tijd.

De maand november staat bij Studium Generale Groningen in het teken van het Nieuwe China, met een veelkleurig programma over politiek, economie, rockmuziek, poëzie, taal en interculturele misverstanden. De USVA vertoont in dit kader drie Chinese speelfilms.

Van communisme naar kapitalisme?
Open economie in een gesloten politiek systeem
Dr. Leo Douw

Datum: Dinsdag 1 november 2005

Sinds de jaren tachtig heeft China de wereld versteld laten staan door het hoge tempo van haar economische groei en de bijbehorende maatschappelijke en politieke veranderingen. Optimisten menen dat China’s groei en integratie in de wereldeconomie zullen leiden tot meer democratische verhoudingen en een open samenleving naar Westers model.
In deze lezing worden daar vraagtekens bij gezet. China is nog steeds een overwegend agrarisch land, dat bezig is de overgang naar een moderne samenleving te maken. Dat gaat gepaard met grote spanningen. De groeiende binnenlandse ongelijkheid en de voortdurende afhankelijkheid van buitenlandse investeringen zorgen ervoor dat een sterke staat - van welke ideologische signatuur dan ook - China in zijn greep zal houden. Het krachtige nationalisme dat zich de afgelopen jaren in China heeft ontwikkeld, kan daarbij tot gevaarlijke internationale conflicten leiden.

Dr. L.M. Douw studeerde Chinees en geschiedenis aan de Universiteit Leiden; hij werkt als universitair docent aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam, waar hij doceert over de moderne geschiedenis en samenleving van China.

The Economic Miracle
China conquers the World Market
Koen Berden
Co-speaker dr. Jianhong Zhang

Datum: Dinsdag 8 november 2005

The Chinese dragon is waking up - finally - after having been dormant for many many years. What does that mean for the world economy? Can the high oil prices of 2005 be attributed to the higher demand for oil from China? Will China surpass the U.S.A. in terms of GDP very soon? Will the balance of power really shift to Asia? Will China destroy the European and American textiles industries? Besides all these questions, we really need to ask ourselves: how well do we know China? After all, the country is culturally very different from a Western-European or American country. Should we really treat China as one country or is a split up in provinces a better representation of the facts? These are all aspects that will be addressed and that are open for discussion during and after the lecture on the Chinese economic performance.

Drs. K.G. Berden is assistant professor at the Faculty of Economics, Department of International Economics, of the Erasmus University Rotterdam. In 2003 he was Teacher of the Year.

In her PhD thesis Groningen University economist Jianhong Zhang analyzed factors contributing to China's economic growth. According to her, the Chinese economy should not be a threat and can even be a blessing for the world. Jianhong Zhang is researcher International Economics & Business (IE&B).


Lang leve de spirituele vervuiling!
Over de authenticiteit van Chinese pop en rock
Dr. Jeroen de Kloet

Datum: Dinsdag 15 november 2005

Sinds het midden van de jaren tachtig is er een levendige rockcultuur opgebloeid in Peking. Noch het neerslaan van de studentenopstanden van 1989, noch het predikaat ‘spirituele vervuiling uit het Westen’ dat door de Communistische partij aan rockmuziek werd toegekend, heeft deze cultuur klein weten te krijgen. Integendeel, mede dankzij de economische groei bruist de rockcultuur van Beijing de laatste jaren meer dan ooit. Al valt de populariteit wel in het niet in vergelijking met de karaoke-fähige popmuziek uit met name Hong Kong en Taiwan.
Aan de hand van talrijke voorbeelden zal Jeroen de Kloet inzicht geven in de dynamiek van de Chinese pop en rockmuziek. Hoe authentiek is deze muziek? Is het wel Chinese muziek of “slechts” een slappe kopie van Westerse pop? En wat vertelt dit ons over processen van culturele globalisering?

Dr.ir. J. de Kloet is als universitair docent verbonden aan de afdeling Mediastudies van de Universiteit van Amsterdam. Hij is gepromoveerd op een proefschrift over eigentijdse Chinese popmuziek.


Poëzie of karaoke?
De dichter en de markt
Prof.dr. Maghiel van Crevel

Datum: Dinsdag 22 november 2005

In het keizerlijk China genoot poëzie een vanzelfsprekende, centrale maatschappelijke status. In de 20e eeuw hebben Chinese dichters zichzelf steeds opnieuw moeten uitvinden, binnen een turbulente geschiedenis waarin poëzie veelal “marginaal” was – zeker sinds de jaren tachtig, met duizelingwekkende veranderingen op sociaal-economisch vlak en in individuele lifestyles. Dat hedendaagse poëzie zich nauwelijks leent voor commercialisering zien pessimistische critici als haar noodlot. Eén hunner noemt haar een narcistische karaoke-kunst. Wie de terreur van het getal weerstaat (“er kijken meer mensen TV dan er poëzie lezen, dus het gaat slecht”) ziet ook iets anders: talloze dichters, die veelsoortige teksten produceren, in ondergrondse circuits én bij gerenommeerde uitgeverijen, voor een trouw en invloedrijk publiek dat rijk is aan symbolisch kapitaal, en soms aan harde valuta. Wat doet de markt met literatuur en kunst, en wat doen literatuur en kunst met de markt?

Prof.dr. M. van Crevel is hoogleraar Chinese taal- & letterkunde aan de Universiteit Leiden.

Hoe voorkom je culturele blunders?
Zaken doen en communiceren met Chinezen
Prof.dr. Peter Ho

Datum: Dinsdag 29 november 2005

Dacht u met een mooie bos witte lelies een Chinees een leuke attentie te hebben gegeven, blijkt achteraf dat een witte lelie staat voor de dood. In de Oost-Westerse communicatie gaat er nogal eens iets mis. Natuurlijk is de taal een probleem, maar ook de onbekendheid met de Chinese omgangsvormen kan voor pijnlijke situaties zorgen. In de ogen van de Chinezen banjeren veel westerse bezoekers als een olifant door de porseleinkast. Anderzijds halen westerlingen hun wenkbrauwen op over de rare gewoonten en omgangsvormen van de Chinezen.
Peter Ho geeft in deze lezing een korte handleiding voor het voorkomen van culturele blunders en catastrofes.

Prof.dr. P.P.S. Ho is directeur van het Centre for Development Studies van de RUG.


Workshop
Chinees leren in 2 uur
Ans de Rooij

Datum: Woensdag 30 november 2005

Onbegrijpelijke tekens, onverstaanbare klanken, verschillende tonen: “Het is Chinees voor mij!” Maar na deze praktische inleiding over de Chinese standaardtaal - het Mandarijn - kijkt u wellicht heel anders aan tegen deze interessante en goed te leren taal.
In twee uur worden in vogelvlucht enkele kenmerkende aspecten van het Mandarijn besproken. U leert hoe de vier tonen ‘gezongen’ moeten worden, hoe de klanken van het Mandarijn uitgesproken worden en hoe anders en - voor ons gevoel - eenvoudig de grammatica is. Na afloop kunt u van één tot tien tellen, een aantal belangrijke plaatsnamen correct uitspreken en zelfs een paar karakters schrijven. (neem pen en papier mee)

Drs. A. van Broekhuizen-de Rooij is werkzaam als docent modern Chinees aan de vakgroep Talen en Culturen van China van de Universiteit Leiden.


4x film
Het Rode Korenveld
Regie: Zhang Yimou (1987)
Inleiding: Eric Bos

Datum: Woensdag 2 november 2005

Een bewogen liefdesverhaal over een meisje dat eind jaren twintig wordt uitgehuwelijkt. Het Deze epische film geeft een gepassioneerde en nostalgische kijk op de oosterse ziens- en leefwijze. Met zijn regiedebuut wist regisseur Zhang Yimou zowel het Chinese als het internationale publiek te bekoren.

Eric Bos, oud-kunstredacteur Dagblad van het Noorden.


Farewell to my Concubine Regie: Chen Kaige (1993)
Inleiding: Johan Westerman 

Datum: Donderdag 3 november 2005

Majestueus epos over verleiding en verraad binnen de rangen van de Opera van Peking, geschetst tegen de achtergrond van de culturele revolutie. De eerste Chinese film die een Gouden Palm in Cannes won.

Johan Westerman is filmdocent USVA.


Suzhou River Regie: Lou Ye (2000)

Datum: Vrijdag 4 november 2005

De verteller legt met zijn videocamera het leven vast dat zich afspeelt rondom een rivier in een grote stad. De rivier Suzhou, die stroomt door Shanghai, is een reservoir van vuil, chaos en armoede, maar ook een interessante ontmoetingsplaats, vol herinneringen en geheimen.