Warming up...

Op 24 mei 2022 organiseren Studium Generale, het Ben Feringafonds en Forum Groningen de Groninger Wetenschapsquiz. Wetenschappers uit allerlei vakgebieden buigen zich over vragen uit alle hoeken van de wetenschap en nemen het in teams tegen elkaar op. In dit artikel stellen de deelnemers zich vast voor. Want wie zijn zij eigenlijk? En welke vragen moet je hen juist wél, en juist niet stellen?

Wil je zelf ook meedoen? Kom dan naar de Groninger Wetenschapsquiz!

We trappen af met Jim Ottelé. Hij zat vorig jaar nog in de redactie, inmiddels is hij deelnemer! Jim is postdoctoraal onderzoeker bij Scheikunde. Zijn onderzoek gaat over het maken van synthetisch leven in een lab, dat niet op DNA is gebaseerd. Daardoor praat hij graag over leven, hoe je het kan maken in een lab, wat én of er een definitie van leven is, en wanneer iets eigenlijk leeft. Hij houdt zich ook bezig met het ontwikkelen van synthetische eiwitten - moleculen die kunnen vouwen en - hopelijk ooit - de mensheid kunnen helpen verduurzamen door chemische reacties te versnellen. Jim is daarnaast actief als coördinator van het Origins Center - een nationaal kenniscentrum dat onderzoek doet naar de oorsprong van leven (in het heelal en op aarde) en evolutie.

We kunnen hem tijdens de quiz alles vragen. "Het zou alleen wel kunnen dat ik je het antwoord schuldig blijf". 

Jim zit samen in een team met Audrey Rousse Malpat van de Faculteit Letteren. Audrey doet onderzoek naar taalverwerving. Hoe leren mensen een taal en wat is de beste methode om een taal te leren? Hoe leer je een taal zonder boeken en grammaticaregels? Als we haar vragen welke vragen we haar niet moeten stellen zegt ze: "Vragen over wiskunde en scheikunde zullen echt een uitdaging zijn! Dit is niet echt de soort logica die ik heb. Maar ik hou van een uitdaging." Ze is dan ook niet echt bang voor de bètavakken, maar: "Mijn grootste nachtmerrie is een vraag over mijn vakgebied of mijn land (Frankrijk) waarvan ik het antwoord niet weet!"

In het tweede team zit Aranka Ballering, PhD-student bij het UMCG. Zij heeft biomedische wetenschappen en internationale volksgezondheid gestudeerd, maar doet inmiddels epidemiologisch onderzoek. Zij onderzoekt of er man/vrouw-verschillen voorkomen in gezondheid, en in de gezondheidszorg. "Ik focus me hierbij op veelvoorkomende lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid en andere alledaagse klachten. Ik kijk bijvoorbeeld of vrouwen hier vaker of langer last van hebben dan mannen, of de huisarts iets anders doet voor mannen en vrouwen met dezelfde klachten, en of er man/vrouw-verschillen zijn in de kans op het krijgen van COVID-19, en waar dat aan kan liggen."Welke vraag moeten we haar absoluut niet stellen tijdens de quiz? "Vragen over natuurkunde vind ik ontzettend lastig. Het gaat óf over hele grote zaken zoals het heelal en de ruimte, óf over hele kleine dingen, zoals atomen. Ik kan dat niet voor me zien en niet aanraken, dus ik snap daar vrij weinig van." Als het aan Aranka ligt, stellen we daarentegen veel vragen over muziek: "Ik ben gek op de muziekrondes tijdens een quiz, vooral als ABBA, Guus Meeuwis en guilty pleasures voorbij komen. Dus misschien zou ik een wetenschappelijke vraag over muziekgeschiedenis wel kunnen beantwoorden..."

Aranka strijdt samen met Hisham Hamad, docent Midden-Oostenstudies en doceert onder andere Arabische taalvaardigheid. Daarnaast is hij promovendus aan de Graduate School for the Humanities. Voor zijn promotieonderzoek onderzoekt hij een vertaalbeweging die in de negentiende en vroege twintigste eeuw plaatsvond in het Midden-Oosten. In die tijd werden op grote schaal literaire, filosofische en wetenschappelijke werken uit verschillende Europese talen naar het Arabisch werden vertaald. Wat wij hem wel en niet kunnen vragen? “Je moet mij absoluut geen vragen stellen die ruimtelijk inzicht vereisen. Daarop scoorde ik voor de CITO-toets op de basisschool al heel laag en dat trauma ben ik nooit ontgroeid. Verder vrees ik natuurlijk vragen over mijn vakgebied waarop ik het antwoord niet weet.” Toch lijkt het hem leuk om een vraag over het Midden-Oosten of vertalen te krijgen.

Last, but not least: het derde team. Hierin zit Bram van Vulpen, socioloog en als promovendus verbonden aan Campus Fryslân van de Rijksuniversiteit van Groningen. In zijn proefschrift doet hij onderzoek naar de oorzaken van regionale onvrede in Nederland. Daarbij kijkt hij naar welke regionale ongelijkheden als onrechtvaardig kunnen worden beschouwd en waarom. "Vragen staat vrij. Of ik een zinnig antwoord kan formuleren is wat anders. Ik denk dat als je mij vragen stelt over biologie, scheikunde of natuurkunde dat ik vooral zal moeten gokken. Op de middelbare school zat ik tijdens die lessen meestal ergens anders met mijn gedachten. Dus vraag me alstublieft niets over het schiftingsproces of giftige paddestoelen. Stel me liever vragen over politiek, gedrag, maatschappij, taal en geografie. Daar heb ik meer kaas van gegeten."

Het derde team wordt versterkt door Nathalie Brusgaard, archeoloog en specialist op het gebied van mens-dier relaties in het verleden. Door dierenbotten te analyseren, bestudeert zij de invloed van dieren op de menselijke geschiedenis. Zij doet onder andere onderzoek naar het ontstaan van veeteelt, de impact van bevers, en het belang van dromedarissen. We mogen haar daarom alles vragen over dieren. Maar er zijn natuurlijk ook onderwerpen waar ze liever geen vragen over krijgt. “Stel mij geen vragen over natuurkunde of over geschiedenis na het jaar nul."