Overslaan en naar de inhoud gaan
Thema
Nederlands

Paaseiland

Jan Boersema

Paaseiland groeide uit tot het icoon van de milieugeschiedenis. Het was hét voorbeeld van een maatschappelijke collaps door verkeerd gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Jan Boersema plaatst grote vraagtekens bij dit verhaal.

Paaseiland is het meest afgelegen bewoonde plekje op aarde. Hoe Polynesische kolonisten het tien eeuwen terug hebben kunnen bereiken is nog steeds een raadsel. Het is weinig groter dan Texel. Op dit kleine eiland hebben de bewoners een spectaculaire beeldencultuur tot stand gebracht. Maar tegen welke prijs? Toen onze landgenoot Jacob Roggeveen het eiland op eerste paasdag 1722 als eerste Europeaan zag, bleek het geheel ontbost. Ook de cultuur leek op haar retour. Was er een verband? Onderzoekers als Clive Ponting, Jared Diamond en vele anderen vonden van wel. Paaseiland groeide uit tot de icoon van de milieugeschiedenis. Hét voorbeeld van een maatschappelijke ineenstorting en een milieuramp door verkeerd gebruik van de natuurlijke hulpbronnen. Een waarschuwing voor de hele aarde! Jan Boersema houdt in zijn boek ‘Beelden van Paaseiland’ (2011) deze gangbare opvatting kritisch tegen het licht en verwerpt ze.
 
Jan J. Boersema is bioloog, promoveerde in de theologie en is werkzaam op het milieugebied. Hij was docent aan de universiteiten van Groningen en Leiden en adviseur bij het ministerie van VROM. Vanaf 2002 is hij hoogleraar culturele en levensbeschouwelijke dimensies van de relatie mens en natuur aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Interessante links
VU Amsterdam: prof.dr. J.J. Boersema
Website 'Klopt dat wel?': Theorie milieuramp Paaseiland doorgeprikt

Ook in deze serie

Zie ook

Auke Hulst: Zwemmen in brak water
Auke Hulst
Landschap als decor, actor en metafoor
Nederlands

Van de alledaagse landschappen in ‘gangbare’ literatuur, tot de verzonnen werelden van science fiction en fantasy, van verstedelijkte gebieden tot de wildste natuur, het la

Placeholder
Zuzanna Skalska, Paul Hekkert, Rob van Gerwen, Semir Zeki
Nederlands

Of het nu om kleding, kopjes, meubels, auto’s, tuinen of gebouwen gaat, dagelijks zien we dingen in onze omgeving die we direct als mooi of lelijk bestempelen.

Hans Harbers in gesprek met Elmer Sterken, Folkert Kuipers en Ritsert Jansen
Een speurtocht naar ethische grenzen in de wetenschap
Nederlands

Fraude, plagiaat of bedrog begint vaak met een onschuldige aanleiding. Wat de een nog acceptabel vindt, gaat voor de ander al te ver. Waar ligt je grens?