Wij kijken mee voor uw veiligheid
Kan de overheid ons nog beschermen zonder in onze privégegevens te kijken? Wat weet de overheid al over ons? En gaan de technologische ontwikkelingen zo snel dat bescherming van de overheid een illusie is?
De recente onthulling dat de Amerikaanse veiligheidsdienst via sociale media meekijkt in onze privégegevens zorgde in Europa voor een storm van verontwaardiging. De balans tussen veiligheid en privacy is in de VS volledig doorgeslagen, luidde de kritiek. Maar hoe zit het eigenlijk met Nederland en Europa? Wat weten wij over de methoden die veiligheidsdiensten, politie en justitie toepassen? Bijna alle Europese landen breidden de afgelopen jaren hun digitale zoek- en luisterbevoegdheden uit. Opsporingsdiensten controleren ons telefoon- en internetgebruik. Leven we inmiddels niet in een controlestaat, zonder dat we het in de gaten hebben?
Natuurlijk is er een dilemma. De overheid wordt geacht de burgers te beschermen tegen verschillende vormen van bedreiging: terrorisme, cyber crime en ‘gewone’ criminaliteit in de directe woonomgeving. Tegelijkertijd moet de overheid terughoudend zijn met inperking van de vrijheden van burgers. Hoever mag en moet de overheid gaan? Is er voldoende democratische controle op de werkwijze van de instanties die over onze veiligheid waken? Dreigt het gevaar van een alwetende overheid die als een soort Big Brother over haar burgers waakt? Of lopen politie en justitie juist achter bij bedrijven en individuen die al lang vrijelijk toegang hebben tot privégegevens van burgers?
Met korte inleidingen van Just Stam, adviseur van het Ministerie van Veiligheid en Justitie over privacybeleid, Jeanne Mifsud Bonnici (Engelstalig), hoogleraar Europees technologierecht en mensenrechten, over hoe bedrijven, politie en justitie privégegevens van burgers registreren en gebruiken, en Peter van den Ende, programmamanager ‘sensing’ bij de nationale politie, over hoe de politie, door wettelijke beperkingen, achterloopt bij bedrijven en privépersonen die actief informatietechnologie gebruiken. Honoursstudent Rieks Taal spreekt een prikkelende column uit over het veelvormige begrip ‘privacy’.
Daarna gaan de inleiders o.l.v. Frans van der Haar, ketenmanager van het Veiligheidshuis Groningen, in debat met Jacques Wallage, bijzonder hoogleraar integratie en openbaar bestuur en voorzitter van de Raad voor het Openbaar Bestuur, en Kees de Vey Mestdagh, hoofd van het Centrum voor Recht & ICT van de Rijksuniversiteit Groningen.
De U-Meets zijn een initiatief van de Nederlandse universiteiten. Daarin ontmoeten wetenschap, politiek en maatschappelijke organisaties elkaar om gezamenlijk te zoeken naar nieuwe oplossingen voor maatschappelijke problemen.
