Team Science

Op 31 mei 2021 organiseren Studium Generale, het Ben Feringafonds en Forum Groningen de allereerste Groninger Wetenschapsquiz. Wetenschappers uit allerlei vakgebieden buigen zich over vragen uit alle hoeken van de wetenschap en nemen het in teams tegen elkaar op. In dit artikel stellen de deelnemers zich vast voor. Want wie zijn zij eigenlijk? Waarom zijn ze wetenschapper geworden? En welke vragen moet je hen juist wél, en juist niet stellen?

Wil je zelf ook meedoen vanuit je luie stoel? Meld je dan nu aan op de pagina van de Groninger Wetenschapsquiz!
 

Eén van de deelnemers is neuropsycholoog Marie-José van Tol. Ze werkt als universitair docent en onderzoeker neuropsychologie aan de RUG. Van Tol is onderzoeker geworden uit nieuwsgierigheid. De wetenschap verveelt nooit, vertelt ze – ze wil blijven leren en begrijpen. Je mag haar alles vragen over de werking van de hersenen. De hersengebieden communiceren voortdurend met elkaar op allerlei verschillende manieren. Van Tol hoopt tijdens de wetenschapsquiz op een teamgenoot met complementaire kennis. “Ik ben niet zo gek op hoofdrekenen en natuurkundige principes uitleggen. Maar ik geloof heilig in team science!”

Ook mede-deelnemer Jacob Jolij is expert op het gebied van pyschologie en de hersenen. “Ik had van heel jongs af aan al filosofische vragen over met name bewustzijn”, vertelt hij. “Iets anders dan onderzoeker te worden, heb ik eigenlijk nooit serieus overwogen.” De docent psychologie heeft altijd een interessant weetje over zijn vakgebied paraat, bijvoorbeeld de herkomst van het EEG. Dit apparaat om hersengolven te meten is oorspronkelijk uitgevonden om te onderzoeken of eeneiige tweelingen een telepatische band zouden delen. Jolij kan het bij de quiz moeilijk krijgen wanneer het gaat over sport en beroemdheden. “En ik ben verrassend slecht in logische puzzels, zeker onder tijdsdruk.” Daarentegen heeft hij wel een grote voorraad aan allerlei weetjes, die bij een wetenschapsquiz goed van pas komen.

Scheikundige Marthe Walvoort neemt ook deel aan de wetenschapsquiz. Walvoort is adjunct hoogleraar Chemische Glycobiologie, een tak van de scheikunde die zich richt op de werking van koolhydraten. Ze is expert als het gaat om de werking van verschillende soorten suikers. Niet alle suikers zijn immers slecht: sommige helpen juist bij een gezonde groei en ontwikkeling. “Voor mij voelt onderzoek doen als een ontdekkingsreis,” vertelt de wetenschapper. “Als scheikundige ben ik bezig met nieuwe manieren verzinnen om moleculen te maken, en daarom voelt mijn werk als hobby. En in de wetenschap heb ik de mogelijkheid om te werken op het grensvlak van wat we al weten en kunnen maken, en wat nog niet.” Walvoort blinkt naast scheikunde uit in talen en logisch redeneren. “Maar ik heb echt geen geheugen of gevoel voor geschiedenis en topografie.”

Hoogleraar Snaarkosmologie Diederik Roest weet alles over het Heelal. Hij is onderzoeker geworden omdat hij nieuwsgierig is of we ooit het Heelal in formules kunnen vangen. Hij vindt het dan ook fascinerend dat we nog steeds niet begrijpen hoe snel het universum groeit. Als we hem vragen welke vraag we hem tijdens de quiz moeten stellen antwoordt hij: “waarom is het kleine (elementaire deeltjes) van belang voor het grote (Heelal)?” En wat we hem vooral niet moeten vragen: “wat is het nut hiervan?”

Caspar van den Berg, hoogleraar Global and Local Governance van de Campus Fryslan is expert op het gebied van politiek en overheid. Hij wil maatschappelijke en politieke veranderingen begrijpen en verklaren. Wat hij opvallend vindt in zijn vakgebied is dat regionale verschillen in waarden en cultuur vaak groter zijn dan we denken. In de quiz moeten we hem geen vragen stellen over films. Maar vragen over geschiedenis, die kan hij wel waarderen: “en dan zul je zien dat ik die vragen juist fout heb!”

Het oplossen van onderzoekspuzzels, dat is de reden waarom universitair hoofddocent Léonie de Jonge onderzoek is gaan doen. “Niets is zo boeiend als antwoorden zoeken op maatschappelijke vraagstukken.” Ze is een expert op het gebied van rechtsextremisme, populisme en vergelijkende politiek. We vroegen haar naar een interessant feit uit haar vakgebied: “Populisme is noch goed, noch slecht. Voor veel mensen heeft het woord 'populisme' een negatieve connotatie, maar dat is een misvatting: populisme is in principe gewoon onderdeel van de democratie.” Léonie vreest tijdens de Wetenschapsquiz geen enkele vraag: “Ik ga hier vast spijt van krijgen, maar... jullie mogen alles vragen.”

De deelnemers nemen het in teams van twee tegen elkaar op. De quiz wordt gepresenteerd door Anna Gimbrére, onder toeziend oog van Nobelprijswinnaar Ben Feringa. De vragen voor de wetenschapsquiz werden opgesteld door een redactie bestaande uit de volgende leden van de verschillende faculteiten van de Rijksuniversiteit Groningen:

Audrey Rousse Malpat, Faculteit der Letteren
Henk Hofstede, Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen
Wander Jager, University College Groningen
Jim Ottelé, Faculty of Science and Engineering
Lotte Swank, Faculteit Economie en Bedrijfskunde
Oskar Gstrein, Campus Fryslân
Kirsten van den Bosch, Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 
Hein Schepers, Faculteit Medische Wetenschappen
Anouk Lubbe, Faculty of Science and Engineering 
Welmoed Wagenaar, Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschappen 
Tiddo Bos, Faculteit Rechtsgeleerdheid  
Stefan Sleeuw, Faculteit der Wijsbegeerte