Onderzoek: nieuws of broodje aap?

Populaire media berichten regelmatig over onderzoek. Maar wat kan de lezer of kijker geloven? De ene keer is een glas rode wijn goed voor je, enkele weken later juist weer niet.
In de talkshow De Wereld Draait Door mocht een onderzoeker zonder enig weerwoord beweren dat kanker binnen twintig jaar een chronische aandoening is. De volgende dag werd de euforie al weer getemperd door collega-onderzoekers. Diverse kranten berichtten dat onderzoek aantoont dat vleeseters hufters zijn, het NOS journaal meldde dat jongeren gestrest raken van sociale media. Het bleken op drijfzand gebaseerde broodjeaapverhalen. Journalisten gaan regelmatig op de loop met veelbelovende onderzoeksresultaten. Van de andere kant blijft echt baanbrekend onderzoek soms weer onderbelicht. 
Onderzoeksresultaten zijn zelden simpel en eenduidig. Veel publieksmedia vragen om hapklare informatie, helder en eenduidig, zonder te veel nuances en slagen om de arm. Daar zit een spanning. Hoe selecteren journalisten wat nieuwswaardig is? Hoe kunnen ze voorkomen dat ze voor het karretje van een overenthousiaste onderzoeker of voorlichter worden gespannen? En hoe kan de consument van het nieuws de berichtgeving op waarde schatten?

Alex van den Berg gaat hierover in gesprek met Tom Fischer, docent toegepast onderzoek aan de Hanzehogeschool en auteur van het studieboek ‘Onderzoek doen!’, Maarten Keulemans, wetenschapsredacteur en tot voor kort chef wetenschap van de Volkskrant, en Alexander Pleijter, lector journalistiek en innovatie aan de Fontys Hogeschool Tilburg en oud-docent journalistiek aan de RUG. Wetenschapsjournalist en -voorlichter René Fransen spreekt een column uit.