Paaseiland

Paaseiland groeide uit tot het icoon van de milieugeschiedenis. Het was hét voorbeeld van een maatschappelijke collaps door verkeerd gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Jan Boersema plaatst grote vraagtekens bij dit verhaal.

Paaseiland is het meest afgelegen bewoonde plekje op aarde. Hoe Polynesische kolonisten het tien eeuwen terug hebben kunnen bereiken is nog steeds een raadsel. Het is weinig groter dan Texel. Op dit kleine eiland hebben de bewoners een spectaculaire beeldencultuur tot stand gebracht. Maar tegen welke prijs? Toen onze landgenoot Jacob Roggeveen het eiland op eerste paasdag 1722 als eerste Europeaan zag, bleek het geheel ontbost. Ook de cultuur leek op haar retour. Was er een verband? Onderzoekers als Clive Ponting, Jared Diamond en vele anderen vonden van wel. Paaseiland groeide uit tot de icoon van de milieugeschiedenis. Hét voorbeeld van een maatschappelijke ineenstorting en een milieuramp door verkeerd gebruik van de natuurlijke hulpbronnen. Een waarschuwing voor de hele aarde! Jan Boersema houdt in zijn boek ‘Beelden van Paaseiland’ (2011) deze gangbare opvatting kritisch tegen het licht en verwerpt ze.
 
Jan J. Boersema is bioloog, promoveerde in de theologie en is werkzaam op het milieugebied. Hij was docent aan de universiteiten van Groningen en Leiden en adviseur bij het ministerie van VROM. Vanaf 2002 is hij hoogleraar culturele en levensbeschouwelijke dimensies van de relatie mens en natuur aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Interessante links
VU Amsterdam: prof.dr. J.J. Boersema
Website 'Klopt dat wel?': Theorie milieuramp Paaseiland doorgeprikt