Academische Vrijheid

Academische vrijheid is voor een universiteit onontbeerlijk. Zonder de vrijheid om te onderzoeken wat je wilt onderzoeken en vervolgens om de gevonden resultaten te publiceren, is het wetenschapsbedrijf moeilijk voorstelbaar.
Op 2 december organiseert Studium Generale samen met Scholars at Risk-RUG een avond over Academische Vrijheid, met als hoofdthema de soms gespannen relatie tussen onderzoekers en hun opdrachtgevers.

Kleine Geschiedenis van het contractonderzoek
Prof.dr. André Köbben
In 1999 verscheen het boek De onwelkome boodschap of Hoe de vrijheid van wetenschap bedreigd wordt van André Köbben en Henk Tromp. Het boek bevat een flink aantal case-studies waarbij degene voor wie de boodschap onwelkom is, tegelijk op enigerlei wijze zeggenschap heeft over de onderzoeker, bijvoorbeeld als superieur of opdrachtgever. Opdrachtgevers lijken in de loop der jaren steeds meer macht te hebben verworven en hun machtsmiddelen groeiden. Daarmee geconfronteerd reageren onderzoekers veelal eerder als een soort advocaat voor hun opdrachtgever dan als onafhankelijke beoefenaar van de wetenschap. Terwijl de voornaamste, zo niet de enige échte functie van de wetenschap toch de zoektocht naar de waarheid zou moeten zijn.

Prof.dr. André Köbben is em. hoogleraar culturele antropologie van de Universiteit Leiden en was directeur van het Centrum voor Onderzoek van Maatschappelijke Tegenstellingen aldaar. Samen met Henk Tromp schreef hij Het gevecht met de engel. Over verheffende en minder verheffende aspecten van het wetenschapsbedrijf. (2003) en De tijdgeest en andere ongemakken (2008).

 
Van Gogh-experts en het grote geld
Dr. Henk Tromp
Schilderijen van Vincent van Gogh brengen tientallen miljoenen euro's op. Miljoenen mensen vinden zijn werken prachtig. Maar zijn zij ook allemaal door hem gemaakt? De kunstwereld is tot de dag van vandaag bezig om de echte van de valse Van Goghs te scheiden. Dat kan leiden tot hoogoplopende conflicten en kunstexperts - kunsthistorici en chemici - spelen daarin een sleutelrol.
Wat kan kunstexperts overkomen als zij de waarheid over de echte maker van een kunstwerk ontdekken? Hoe reageren belanghebbenden daarop en hoe gaan de kunstexperts vervolgens met de waarheid om?

Dr. Henk Tromp is antropoloog en onderzoeker van het departement Politieke Wetenschap van de Universiteit Leiden. Hij schreef samen met André Köbben over contractonderzoek en later alleen De strijd om de echte Vincent van Gogh. De kunstexpert als brenger van een onwelkome boodschap 1900-1970 (2006).

Scholars at Risk is een internationaal netwerk van meer dan honderd universiteiten dat zich wereldwijd inspant voor bedreigde wetenschappers en voor academische vrijheid. In het voorjaar van 2008 is de Rijksuniversiteit Groningen hiervan lid geworden en is het Comité Scholars at Risk-RUG opgericht.

Georganiseerd ism. Scolars at Risk