Hulphonden en Verpleeghuiskatten

De laatste decennia is er een explosieve groei van de inzet van dieren in de geestelijke gezondheidszorg. Over hulphonden, bezoekdieren, autismegeleidehonden, verpleeghuiskatten en paarden als ‘co-therapeut’.

In Nederland groeit de inzet van dieren in de (geestelijke) gezondheidszorg explosief. Er zijn bezoekdieren, hulphonden, autismegeleidehonden, paarden als ‘co-therapeut’ in hulpverlenings- en coaching trajecten, en boerderijdieren die worden ingezet op de zorgboerderij. Wat kan interactie met dieren betekenen voor het sociale, lichamelijke en psychologische welzijn van mensen met een kwetsbaarheid?
Voor ouderen, bijvoorbeeld, zijn huisdieren een bron voor steun en ze kunnen ‘gaten’ in hun netwerk opvullen. Zo toonde onderzoek naar de effecten van katten in een psychogeriatrisch verpleeghuis dat niet alleen onrust afnam, de stemming verbeterde en dat alertheid en reminiscenties toenamen; maar ook dat (klein)kinderen met meer plezier op bezoek kwamen en de sfeer op de afdeling ‘huiselijker’ werd. In andere settings, bijvoorbeeld in de psychiatrie of bij meervoudig gehandicapte kinderen, kunnen bezoekhonden bijdragen aan ontspanning, plezier en motivatie voor activiteiten.
Honden worden ook ingezet bij autismebegeleiding.  Uit een onderzoek naar de effecten van een autismegeleidehond kwam naar voren dat de mobiliteit van families met een kind met een autisme stoornis aanzienlijk toenam, evenals de veiligheidsbeleving. Zo helpt de aanwezigheid van de hond het kind stressvolle situaties te doorstaan, waardoor het aantal uitbarstingen terugloopt en cognitieve, emotionele en gedragsontwikkelingen op gang komen.

Dr. Marie-José Enders-Slegers (1945) was tot september 2012 als docent/onderzoeker verbonden aan de disciplinegroep Klinische en Gezondheidspsychologie aan de Universiteit van Utrecht. Ze is gespecialiseerd in mens-dierrelaties en verrichte haar promotieonderzoek naar het effect van huisdieren op ouderen. Daarna deed ze vele onderzoeken naar de effecten van de omgang met dieren op onder meer dementerende ouderen, psychiatrische patiënten en kinderen met autisme. Marie-José Enders-Slegers richtte de Stichting AAIZOO (Animal Assisted Interventions in Zorg, Onderzoek en Onderwijs) op en is vice-voorzitter van de International Association of Human-Animal Interaction Organizations.

Interessante links:
Proefschrift Marie-Jose Enders-Slegers: Een leven lang goed gezelschap
Youtube: Dieren in de Zorg en Welzijn, een reportage van ITV Elst
Youtube: Een filmpje van de Wereldomroep over KNGF Autismegeleidehonden