Jazzgiganten
Vier jazzhelden staan centraal in een speciale editie van de serie Everything you always wanted to know... Bekende muzikanten en schrijvers vertellen over hun grote voorbeelden uit de jazzhistorie en laten horen en zien waarom het hier over echte giganten gaat. Een bijzondere serie Everythings van Studium Generale en de Stichting Jazz in Groningen, in het kader van het SJIG-project Midnight Express.
Kippenvel!
Jules Deelder over Chet Baker
Datum: Maandag 7 maart 2005
‘Hoe hij blies/een bloem van ijs/hoe hij zong/een voorzichtige slang’
Op een feestje van zijn oudere zus hoorde de negenjarige Jules Deelder voor het eerst het geluid van Chet Baker (1929-1988). Op twee splinternieuwe langspeelplaten van het Gerrie Mulligan Kwartet. De jonge Deelder was verkocht. Trompettist en zanger Chet Baker bezorgde hem kippenvel: ‘Zo'n stem had ik nog nooit gehoord! Zo ver en zo vlakbij tegelijk. Ik wou eerst niet geloven dat het een man was die zong. Het klonk ook zo… alléén.’
Deelder bleef een bewonderaar van de trompettist die bij zijn leven al een legende was. Na een bliksemstart verbleekte Chet Bakers ster onder invloed van de drugs. Hij belandde in de gevangenis, verloor al zijn tanden bij een drugsruzie, maar bleef spelen. Een mysterieuze val uit het raam van een Amsterdamse hotelkamer maakte in 1988 een einde aan zijn bewogen leven.
Schrijver en performer Jules Deelder schreef gedichten en een toneelstuk (Angel Eyes) over Chet Baker.
Deelder draait: ‘s avonds draait Jules Deelder samen met Sem van Gelder 78 touren jazzplaten in jazzcafe de Spieghel.
Eigen verhaal
Hans Dulfer over Sonny Rollins
Datum: Maandag 14 maart 2005
Tenorsaxofonist Sonny Rollins (1930) is een jazzmuzikant naar Hans Dulfers hart. Echte jazzmusici zijn hip en hebben een voortrekkersmentaliteit. Ze kennen de populaire muziek en het sociale leven van hun tijd en geven er hun commentaar op. Sonny Rollins doet dat als geen ander. Hij spreekt als het ware met zijn instrument en is voortdurend in discussie. Allerlei muzieksoorten zet hij op onnavolgbare wijze naar zijn hand, van lullige populaire liedjes tot aria’s uit Italiaanse opera’s. Al improviserend vertelt hij zijn eigen verhaal.
Ook Dulfer zal improviseren tijdens zijn lezing. Met Rollins en andere saxofoonhelden als voorbeelden wil hij het echte jazzleven voor het voetlicht brengen. ‘Jazzmuziek is overleven, handig zijn, mensen imponeren, en vooral met een grote muil vertellen hoe de wereld volgens jou in elkaar zit.’
Tenorsaxofonist Hans Dulfer volgt nauwlettend de nieuwste muziektrends. In de jaren negentig werd hij een ster in Japan.
Hans Dulfers Express: ‘s avonds speelt Hans Dulfer met zijn kwartet in de USVA.
Beredansje
J. Bernlef over Thelonious Monk
Datum: Maandag 21 maart 2005
Een solo van pianist Thelonious Monk is als iemand die van de trap valt. Hij struikelt, wringt zijn lichaam al vallend in allerlei bochten, op zoek naar zijn evenwicht, en loopt vervolgens glimlachend de deur uit. De val is als een fraaie dans, een beredansje: schijnbaar onbeholpen maar o zo geraffineerd.
Zo karakteriseert J. Bernlef in een van zijn jazzopstellen het spel van de eigenzinnige en excentrieke pianist Monk (1917-1982), componist van de klassieker Round About Midnight en inspirator van hele generaties pianisten. Monk werd ten onrechte gebombardeerd tot profeet van de bebop. Hij ging gewoon terug tot de wortels van de muziek en speelde echte dansmuziek.
Bernlef schets met behulp van beeld- en geluidsfragmenten het fenomeen Monk, die een inspiratiebron is voor moderne jazzpianisten als Micha Mengelberg en Michiel Braam.
J. Bernlef schreef verschillende essays over jazz. Na het horen van Thelonious Monk stopte hij zelf met piano spelen.
Lady Miles
Saskia Laroo over Miles Davis
Datum: Dinsdag 29 maart 2005
Miles Davis (1926-1991) is haar held. Daar doet trompettist en bandleider Saskia Laroo niet moeilijk over. Op haar zestiende speelde ze trompet in een fanfare. Omdat ze nog nooit jazzmuziek had gehoord, nam haar oom een bandje op met trompettisten. Miles Davis sprong er meteen uit. Ze ging hem naspelen en nog steeds is haar geluid soms nauwelijks te onderscheiden van dat van de grote meester. Het leverde haar de bijnaam 'Lady Miles' op.
Miles Davis is een trompettist met een gevoelige maar ook een felle, kwade kant. Hij vernieuwde zich keer op keer en stond aan de wieg van verschillende stijlen, van cool jazz tot jazzrock. Ook daarin ziet Saskia Laroo parallellen met haar eigen muzikale loopbaan. Tijdens haar lezing vertelt ze niet alleen over haar grote voorbeeld, maar speelt ze ook trompet in zijn stijl.
Trompettist Saskia Laroo speelt jazz, pop, dance en wereldmuziek. Ze heeft haar eigen platenlabel: Laroo Records.
