Migratie & Polarisatie

Hoe kunnen we in de huidige gepolariseerde situatie weer een reëel beeld krijgen van de effecten van migratie, op basis van feiten?
De vluchtelingenstroom uit Syrië zorgt voor verhitte debatten met polariserende uitspraken over en weer. De Nederlandse verzorgingsstaat dreigt te bezwijken onder de druk van bijna 60.000 migranten in 2015. Onze cultuur en onze veiligheid staan op het spel. Grenzen dicht! Aan de andere kant staan burgers die hun huis en hulp aanbieden vanuit de overtuiging dat onze welvaartstaat deze druk best aan kan. Vluchtelingen welkom! Wat weten we nu echt over de gevolgen van massale migratie voor onze samenleving? Wat kunnen we leren van het verleden? Waarom loopt het maatschappelijk debat zo uit de hand?

Belangrijk voor de acceptatie van migratiestromen is of we ons kunnen identificeren met vluchtelingen. Dat was zeker het geval met de Belgen die in de Eerste Wereldoorlog naar ons land kwamen en  met de Hongaarse vluchtelingen in 1956. Bij de stromen vluchtelingen uit het Midden-Oosten en de Hoorn van Afrika sinds de jaren negentig van de vorige eeuw lag dat anders. De onvrede in de samenleving nam toe en kwam in een stroomversnelling door de groeiende angst voor islamitisch terrorisme. De publieke opinie golft op en neer: van breed medeleven als reactie op de iconische foto van het aangespoelde jongetje op het strand in Bodrum naar onbegrip en angst voor vluchtelingen na de massale aanrandingen tijdens oudjaarsnacht in Keulen. Hoe kunnen we in de huidige gepolariseerde situatie weer een reëel beeld krijgen van de effecten van migratie, op basis van feiten? Wat zijn de kosten en baten van migratie? Kunnen we voorkomen dat de grote drommen vluchtelingen met risico voor eigen leven naar Europa blijven komen? Wat moet er veranderen in het Europese migratiebeleid? 

Hierover gaat Femke Kramer in gesprek met Leo Lucassen, hoogleraar migratiegeschiedenis in Leiden, directeur van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en auteur van boeken over migratiegeschiedenis en de toekomst van het migratiebeleid. Verder geeft Marietta Messmer, docent American Studies, een vergelijking van het huidige Amerikaans en Europese migratiebeleid, presenteert Wander Jager, docent van het University College Groningen en specialist sociale complexiteit, zijn computersimulatie die verklaringen geeft voor de polarisatie in het vluchtelingendebat en vertelt Paul Elhorst, hoogleraar economie, over de effecten van vluchtelingen op de regionale economie.