75 jaar Studium Generale
Vorige maand vierden we ons 75-jarige bestaan! Het verjaardagsfeestje was een beetje verlaat door de coronapandemie, een roerige tijd waar veel maatschappelijke vraagstukken op scherp kwamen te staan en de wetenschap een belangrijke rol werd toegekend. Wat betekende dit voor de wetenschap? Hierover spraken we op 19 mei 2022 tijdens het Kenniscafé ter ere van onze verjaardag. Alex van den Berg ging in gesprek met hoogleraar Leiderschap en Organisatieverandering Janka Stoker, microbioloog en viroloog Bert Niesters, hoogleraar Omgevingspsychologie Linda Steg en wetenschapshistoricus Klaas van Berkel over hoe crises - zoals de pandemie, klimaatverandering en de oorlog in Oekraïne - het wetenschappelijke proces beïnvloeden.
Jennifer O’Connell, hoofd van SGG, leidde deze jubileumeditie in met een introductie over de geschiedenis van Studium Generale Groningen. Het idee om Studium Generale op te richten ontstond ook in onzekere tijden, namelijk in het najaar van 1946. Groningse hoogleraren maakten zich na de Tweede Wereldoorlog zorgen over de verkokering van het universitaire onderwijs; er was behoefte aan een brede wetenschappelijke en culturele vorming van medewerkers en studenten, met meer nadruk op maatschappelijke bewustwording. Het begin was moeizaam, maar na een trage start bloeide SGG in de jaren zestig op met tal van lezingen. In de jaren zeventig ontstond er meer ruimte voor gesprek en debat en werden de activiteiten van SGG ook opengesteld voor publiek van buiten de universiteit. En sinds de jaren negentig organiseert SGG steeds meer Engelstalige programma’s met grote internationale gastsprekers.
75 jaar na de eerste stappen biedt SGG nog steeds een gevarieerd programma waarin wetenschap, actualiteit, kunst en cultuur samenkomen. We zien dat sommige maatschappelijke onderwerpen uit het verleden zich herhalen of verder ontwikkelen. Zo werd zowel in 2006 als in 2019 het gebruik van kernenergie (met veel tegenstand) in heroverweging genomen. In 2018 werd het basisinkomen besproken, 35 jaar nadat het eerder in een SGG programma aan bod kwam. Maar ook de toenemende digitalisering van de samenleving en klimaatverandering zijn terugkerende onderwerpen.
Ook in het programma van deze dag komt klimaatverandering bijvoorbeeld terug: hoe gaan mensen om met de dreiging van een klimaatcrisis? Verder spraken we met Bert Niesters over de coronacrisis, hoe kijken we daar nu naar en wat heeft deze crisis voor effect op het vertrouwen in de wetenschap gehad? En wat voor effect heeft corona op het werk van onderzoekers? Tenslotte sprak Janka Stoker over veranderingen in leiderschap - ook hier hebben de laatste jaren veel impact op gehad.
Na afloop van het Kenniscafé vierden we ons jubileum met een gezellige borrel en we zijn nog niet klaar met feestvieren: de komende tijd kun je onze expositie ‘’75-jaar Studium Generale Groningen’’ bekijken in de etalage van het Universiteitsmuseum, direct aan de straat in de Oude Kijk in ‘t Jatstraat (tussen het Universiteitsmuseum en de I-Shop). Welke onderwerpen bespraken we vroeger? En hoe zagen onze posters er toen uit? We nodigen je van harte uit om langs de ramen te lopen. Ben je naar aanleiding van deze blog benieuwd wat we nu organiseren? Kijk dan naar het programma of in ons archief, waar je bovendien veel van onze programma’s terug kunt zien of luisteren. Wil je meer lezen over onze bewogen geschiedenis? Dat kan op onze jubileumwebsite.
Het Kenniscafé is hier terug te zien.
Met dank aan onze samenwerkingspartners van het Kenniscafé: Science LinX en Forum Groningen en ondersteuning door het Akkoord van Groningen.
Foto’s: Lisa Jasperina Bommerson
