Grote veranderingen?

Op ons programma stond op 17 maart het interview 'Grote Verwachtingen' met Geert Mak gepland. Helaas moesten we deze avond door het coronavirus annuleren. Het programma was in korte tijd uitverkocht, dus we hebben veel mensen moeten teleurstellen. Wel hebben we goede hoop dat we het interview in het najaar alsnog door kunnen laten gaan.

Door het coronavirus is de wereld in korte tijd enorm veranderd. Had je twee maanden geleden gezegd dat de wereldeconomie op de noodrem zou gaan, dat winkels en fabrieken hun deuren verplicht moesten sluiten, en dat niet alleen in China, maar overal ter wereld, dan was je waarschijnlijk vreemd aangekeken. Het leek onvoorstelbaar en toch is het de realiteit van vandaag. In een klap weten we zorgmedewerkers te waarderen en zijn bankiers, de boemannen van de vorige crisis, toeschietelijk met leningen. Overheden nemen juist maatregelen die onder normale omstandigheden niet geaccepteerd zouden worden: we zijn ineens in onze vrijheid beperkt. In zijn boek Grote Verwachtingen beschrijft Geert Mak de veranderingen die Europa doormaakte in de eerste twintig jaar van dit millennium. De huidige tijd lijkt die eerste twintig jaar aan veranderingen nu al in te halen. Met de ervaring die Mak heeft na het schrijven van zijn boek, lichtte hij de afgelopen week de huidige tijd toe in diverse media.

Mak maakt zich grote zorgen over Amerika, dat nu het hoogst aantal besmettingen heeft ter wereld: "De VS worden het grote rampgebied, dat is hartbrekend", zo stelt hij in de Vlaamse krant De Morgen. Het coronavirus zet de politieke betrekkingen op zijn kop: China stelt zich plotseling solidair op met Italië, de VS hebben de zaken niet voor elkaar en de situatie dreigt daar uit de hand te lopen.

Maar de coronacrisis laat ook de zwakke en sterkte kanten van Europa zien. Zo gaan grenzen weer dicht, daar waar we in het verleden hebben gepleit voor open grenzen. In de EU lijkt het nu ieder voor zich. Mak reageert in de Morgen dat we twee dingen zien gebeuren: aan de ene kant treft elk land zijn eigen maatregelen. Aan de andere kant laat de EU zich op financieel gebied van zijn sterke kant zien. Waar Mak voor waarschuwt is de manier waarop de politiek nu haar macht kan gebruiken en misbruiken. In een interview met het Vlaamse Radio 1 waarschuwt hij zelfs: "1984 van George Orwell komt nu wel heel dichtbij". In het westen van Europa zijn onze democratische waarden inmiddels wel goed verankerd, maar in het oosten een stuk minder, zo blijkt uit het feit dat de Hongaarse premier Orban de crisis aangrijpt om het parlement buiten spel te zetten. Wat zal uiteindelijk de eindstand zijn? 

Een ding is nu al wel duidelijk: corona laat diepe sporen na. In en buiten Europa. In De Wereld Draait Door van 24 maart gaf Mak aan: "Dit kan het begin van het einde zijn van het denken in de vrije markt. De publieke zaak gaan we weer belangrijk vinden. We jubelen voor de mensen in de zorg." In het interview met VRT voegt hij toe: "Nu zien we hoe belangrijk deze sector is, hoe belangrijk artsen en verplegers zijn. Ik heb hoop dat dit blijft hangen."

Foto ©Vincent Mentzel