Democratie voor dieren

Moeten alle belangen gewogen worden in onze democratie? Zo ja, dan horen de belangen van de dieren daar ook bij. Volgens dierfilosoof Erno Eskens is het tijd om dieren persoonsrechten en politieke rechten te geven. Eskens is niet de enige. De Amerikaanse jurist Steven Wise spant sinds kort processen aan tegen eigenaren van chim­pansees. Volgens hem houden zij de dieren ten onrechte gevangen. Chimpansees zijn namelijk ‘personen’ en de wet dicteert dat je ‘personen’ niet zonder een vorm van proces mag opsluiten. De juridische strijd, die inmiddels wereld­wijd met belangstelling wordt gevolgd door dieractivisten, ethici en filosofen, roept een paar fundamentele vragen op: kunnen dieren (rechts)personen zijn en is hun opsluit­ing in dat geval onrechtmatig? Erno Eskens is er duidelijk over: als lege bv’s en naamloze vennootschappen zonder personeel, dus stukjes papier, rechten kunnen krijgen, dan moet het ook mogelijk zijn om dieren deze rechtsbes­cherming te bieden. In Nederland is het nu nog toegestaan om dieren te pijnigen als dat ‘een redelijk doel’ dient. De aanname daarbij is dat dieren zelf onredelijk zijn en dat wij, redelijke mensen, die doelen dus maar moeten bepalen. De gevolgen hiervan zijn in de intensieve veehouderij zicht­baar. Volgens Eskens moeten we een einde maken aan wat hij ‘soortisme’ noemt (discriminatie op soort). Dieren laten duidelijk zien wat ze wel en wat ze niet willen. Het is zaak deze ‘stem van de dieren’ niet te negeren en ze een volwaardige plek te geven in het recht en in de politiek.

Erno Eskens is programmadirecteur en uitgever bij de Internationale School voor Wijsbegeerte te Leusden. Hij studeerde filosofie en politicologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, publiceerde meerdere boeken, waaronder Democratie voor dieren en de Filosofische reisgids voor Nederland en Vlaanderen. Hij promoveerde in 2015 op Een beestachtige geschiedenis van de filosofie. Hij is een van de oprichters van Filosofie Magazine, het tijdschrift waar hij later hoofdredacteur werd.

Deze lezing is georganiseerd in samenwerking met PINK!-Afdeling Noord-Nederland.