Psychologische experimenten
Het idee dat je zelf keuzes maakt is niet meer dan een illusie. Uit psychologische experimenten blijkt dat groepsgedrag bepalend is voor je mening en keuzes. Als de groepsdruk maar ver genoeg wordt opgevoerd kan dit gruwelijke gevolgen hebben…
Interessante link
Kennislink Gij zult gehoorzamen
Das Experiment
Regie: Oliver Hirschbiegel (Duitsland 2001, 114 minuten, Duits gesproken, Nederlands ondertiteld)
Inleiding door Tom Postmes
Datum: Maandag 1 maart 2010
Interessant sociaal psychologisch experiment: neem twintig mannen, sluit ze op onder toezicht in een nagemaakte gevangenis, geeft 8 mannen de rol van ‘bewaker’ en 12 mannen de rol van ‘gevangenen’. De gevangenen moeten zich aan de regels houden, de bewakers zijn opgedragen de orde te bewaren. En dan kijken wat er gebeurd…De film Das Experiment is geïnspireerd op een dergelijk, daadwerkelijk uitgevoerd, experiment uit 1971 aan de Amerikaanse Stanford University. Het experiment zou twee weken duren maar liep al binnen een week volledig uit de hand. Waar het echte experiment stopgezet werd gaat de film verder en schept een beeld van de huiveringwekkende gebeurtenissen die hadden kúnnen plaatsvinden als het experiment destijds was voortgezet.
Tom Postmes is hoogleraar Sociale Psychologie aan de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij richt zich in zijn onderzoek voornamelijk op communicatie en groepsprocessen, organisatie en sociale categorieën. Daarnaast stond hij aan de zijlijn van de BBC Prison Study.
Interessante links
Das Experiment
Wikipedia Stanford prison experiment
BBC Prison study
Die Welle
Regie: Dennis Gansel (Duitsland 2008, 107 minuten, Duits gesproken, Nederlands ondertiteld)
Inleiding door Hans van de Sande
Datum: Maandag 22 maart 2010
Fascisme is niet voorbehouden aan nazi-Duitsland. Wat tijdens een schoolproject vrij onschuldig begint met begrippen als groepsdruk en discipline ontwikkelt zich na enkele dagen in een serieuze beweging met als naam Die Welle. Al op de derde dag beginnen de scholieren andersdenkenden uit te sluiten. Tegenstanders van Die Welle worden vijanden en oude vriendschappen worden beëindigd. Kritiek op Die Welle wordt beantwoord met agressie en intimidatie. Met beangstigende ironie laat de film zien hoe de scholieren juist die denkbeelden nastreven die ze in eerst stellig verwierpen.
Die Welle (2008) is een remake van de Amerikaanse tv-film The Wave (1981) en gebaseerd op het sociaalpsychologische experiment De Derde Golf, dat in 1967 werd opgezet door een docent op de Cubberley High School in Amerika.
Hans van de Sande is voormalig hoofddocent Sociale Psychologie.
Interessante links
Die Welle
Wikipedia De Derde Golf
The Idiots
Regie: Lars von Trier (Denemarken 1998, 117 minuten, Deens gesproken, Nederlands ondertiteld)
Inleiding door Hans van de Sande
Datum: Maandag 19 april 2010
In de film The Idiots experimenteert een groep jongeren met de grenzen van sociaal aanvaardbaar gedrag. Ze zijn op zoek naar ‘de idioot in zichzelf’ om op die manier de eigen verborgen gevoelens toe te laten en te erkennen als essentieel deel van hun persoonlijkheid. Een grote leegstaande villa in een chique buitenwijk van Kopenhagen vormt de uitvalsbasis voor hun project. In hun minibus, met ‘Instituut voor gehandicapten’ erop, maken ze uitstapjes om hun eigen persoonlijke schaamte te overwinnen en tegelijkertijd de omgeving te confronteren met afwijkend gedrag. Door zich voor te doen als verstandelijk gehandicapt proberen ze hun veilige en voorspelbare burgerbestaan te doorbreken. Maar wat zijn de consequenties als alle emoties, angsten en fobieën ongecontroleerd worden geuit?
Hans van de Sande is voormalig hoofddocent Sociale Psychologie op het gebied van groepsdynamica, (non-verbale) communicatie, gedragsobservatie en massapsychologie. Hij benadert deze onderwerpen vanuit een psychologisch/filosofische hoek.
Interessante links
The idiots
Wikipedia Dogme 95
