Vrijheid van beweging

Hoe om te gaan met de spanning tussen het verlangen naar begrenzing en het recht op vrijheid van beweging?

Mondiaal is de vrijheid van beweging, mensenrecht artikel 13, scheef verdeeld. Een Syriër die vluchten wil, kan maar naar weinig landen zonder visum. Een Nederlander kan naar bijna de hele wereld. De EU werkt middels haar huidige grensbeleid hard mee aan de bestendiging van dit onderscheid. Intern in de EU wordt de vrijheid van beweging sterk gestimuleerd middels beurzen en uitwisselingsprogramma’s, maar aan de buitengrenzen regeert de angst voor diezelfde vrijheid van beweging. Met visumgrenzen, prikkeldraad en onlangs middels een troebele deal met Turkije worden migranten en vluchtelingen tegengehouden. Maar hekken houden geen mensen tegen; de mensensmokkel floreert en er vallen duizenden doden. De angst en xenofobie nemen daardoor juist toe. En het mensenrecht van de vrijheid van beweging wordt daarmee geweld aangedaan. De EU, nota bene Nobelprijswinnaar voor de Vrede, dwaalt aldus steeds verder af van haar eigen waarden. Hoe uit deze impasse te geraken?  Hoe om te gaan met de spanning tussen het verlangen naar begrenzing en het recht op vrijheid van beweging? Hoeveel begrenzing hebben we nodig en kunnen we verdragen? En hoe kan de EU een beleid ontwikkelen dat de mensenrechten respecteert, vluchtelingen helpt een heenkomen te vinden en zorgt dat onze samenleving juist profiteert van de vrijheid van beweging? Een avond met een kritische analyse van de vrijheid van beweging en het EU grensbeleid, en een herbezinning over waarom het anders moet en hoe het anders kan.

Studenten Naima Sandele en Dawlat Bik reageren op het Vrijheidscollege van Henk van Houtum. Naima Sandele studeert Bedrijfskunde aan de Hanzehogeschool Groningen. Ze kwam op 16-jarige leeftijd naar Nederland samen met haar 7-jarig zusje, gevlucht voor de burgeroorlog in Angola. Dawlat Bik behaalde eind vorig jaar zijn Master International Financial Management aan de RUG, een studie die hij kon volgen met hulp van de stichting UAF. Hij vluchtte uit Afghanistan in 2009, waar hij actief was in de democratiseringsbeweging en streed voor meer mensenrechten. Zijn broer werd vanwege zijn werk voor verbetering van mensenrechten vermoord. 

Henk van Houtum is hoofd van het Nijmegen Centre for Border Research en is Associate Professor Political Geography and Geopolitics aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ook is hij deeltijd-hoogleraar Grensbeleid aan de Universiteit van Bergamo en University of Eastern Finland. Hij promoveerde in de economie. Zijn 19 boeken en talrijke publicaties gaan met name over Europees grensbeleid, migratie, vluchtelingen en armoede. Een van zijn laatste boeken ging over ‘Eerlijke Nieuwe Wereld’. Hij is een veelgevraagd commentator in de media en schrijft veelvuldig voor kranten, zowel nationaal als internationaal. Onlangs presenteerde hij een 10-punten voor een ander grensbeleid in Volkskrant dat veel aandacht trok. Hij treedt regelmatig op voor een breed publiek in binnen- en buitenland. Binnenkort komt zijn nieuwste boek uit, geschreven met Leo Lucassen: Voorbij Fort Europa, een nieuwe visie op migratie (Atlas Contact).  

De Vrijheidscolleges zijn een jaarlijkse serie lezingen die plaatsvinden in aanloop naar 5 mei. De lezingen zijn gebaseerd op de ‘Four Freedoms’ van de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt en vinden plaats in samenwerking met de Bevrijdingsfestivals in negen provincies in Nederland en de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. Meer informatie: www.vrijheidscolleges.nl en www.uaf.nl

Andere vrijheidscolleges in Groningen:

7 april: Zihni Özdil: Vrijwaring van angst. Groninger Forum (Hereplein)

20.00-21.30 uur

11 april: André Manuel: Godsdienstvrijheid. Groninger Forum (Hereplein)

20.00-21.30 uur

www.groningerforum.nl