Wikileaks

De klokkenluidersite WikiLeaks brengt bergen documenten en soms onthullende filmbeelden in de openbaarheid. Het is duidelijk, we leven in een wereld waarin geheime informatie snel op straat ligt. Wat betekent dit voor overheden en andere autoriteiten? Hoe moeten de gevestigde media omgaan met deze bergen ongefilterde informatie? En wat is de rol van de gewone burger in een digitale wereld? Een verkennende dubbellezing.

Aanklacht tegen de democratie
Henk Blanken
WikiLeaks illustreert hoe een moderne samenleving omgaat met geheimen: moeizaam, verkrampt en soms wat opgelucht en blij dat het allemaal uitlekt. Het is goed dat WikiLeaks bestaat, maar het is vooral onvermijdelijk: in een netwerkwereld is het een illusie te denken dat oude mechanismen van mediamanipulatie nog werken. De boze burger slaat terug. Daarmee is niet gezegd dat WikiLeaks een onverdeelde zegen is. Met zijn pleidooi voor absolute transparantie - een pleidooi met het mes op de keel - klaagt Julian Assange niet alleen de Amerikaanse diplomatie aan, maar ook de democratie als systeem. Dat systeem heeft ervoor gekozen met sommige geheimen te leven. Het maakt Assange nog geen crimineel, maar het is bijna even bizar hem uit te vergroten tot de eerste heilige van de 21ste eeuw.
Henk Blanken is adjunct-hoofdredacteur van Dagblad van het Noorden, blogger op www.henkblanken.nl, en auteur van verscheidene boeken over nieuwe media, waaronder PopUp en Mediamores.

Verwarring bij staten en burgers
Kees de Vey Mestdagh
De geschokte reacties van overheden en burgers op de onthullingen van WikiLeaks laten vooral zien dat de impact van digitalisering nog steeds wordt onderschat. Hoe kunnen staten en burgers fundamentele waarden als vrijheid en veiligheid beschermen? Overheden zijn in verwarring en kiezen voor WikiLeaks bestrijden – een bij voorbaat verloren strijd - of de digitale ontwikkelingen maar volledig vrij laten. Een gedegen analyse ontbreekt. WikiLeaks is een duidelijk symptoom van een toenemende globalisering en digitalisering. In deze horizontalere wereld neemt het belang van de staat af en wordt de burger steeds mondiger. Hoe sterker de digitale netwerken van burgers worden, hoe transparanter overheden moeten zijn. Doen ze dat niet, dan zullen ze verder aan gezag inboeten. Maar ook de burgers moeten nu eindelijk eens digitaal volwassen worden en de bescherming van hun vrijheden zelf ter hand nemen.
Kees de Vey Mestdagh is hoofd van de afdeling Recht en ICT van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij publiceert op het gebied van ICT-gerelateerde rechtsvragen en internet governance.

Interessante links
RUG: Opinie C. de Vey Mestdagh
Henk Blanken: Henk Blanken over WikiLeaks