Pakkenproletariaat

Nu een miljoen mensen op zoek is naar werk en honderdduizenden studenten zich voorbereiden op de arbeidsmarkt wordt het tijd om het eerlijk te zeggen: er is geen werk, en het komt er ook niet aan. Meer scholing is geen oplossing. 
Onderwijs is (ten minste een beetje) bedoeld om kinderen voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Beleidsmakers willen het accent verleggen van ‘lezen en schrijven’ naar 21ste-eeuwse vaardigheden. Maar is er straks wel zoveel werk voor creatieve netwerkers? De beste baankansen liggen in de schorteneconomie, de sector waar mensen vakmanschap en dienstbaarheid inzetten in de nabijheid van klanten en cliënten. Maar wat je daarvoor moet kunnen leer je niet op school. Moet het onderwijs veranderen of moeten we het gewoon met veel minder school gaan proberen?
De hardnekkige werkloosheid in Europa is geen tijdelijk gevolg van een economische dip maar een consequentie van onomkeerbare veranderingen. De voor de crisis opgestelde vervangingsprognoses voor de arbeidsmarkt hielden totaal geen rekening met het gestegen opleidingsniveau in lagelonenlanden, met de zelfsturende burger of met de ontwikkeling van extreem slimme technologie. Met name de witte-boordenklasse – de groep die ‘alleen maar kan schrijven en rekenen’ - krijgt het moeilijk. We hebben dus een probleem als we het basis- en voortgezet onderwijs blijven beschouwen als een vooropleiding voor de witte boordensector. Het meeste werk blijft namelijk behouden in de schorteneconomie, waarin vakmanschap en dienstbaarheid voorop staan. Het is maar de vraag of binnenschools leren de beste manier is om die competenties te verwerven. Het goede nieuws is, dat er een enorm buitenschools potentieel is dat kinderen en jongeren wijzer en gelukkiger kan maken. Maar is de onderwijswereld daar wel klaar voor?

Klaas Mulder studeerde muziek (lerarenopleiding) aan het Brabants Conservatorium en filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij werkte o.a. als adviseur wijkgericht sociaal beleid. Sinds 2012 is hij deels docent social work aan Hogeschool Utrecht en werkt hij daarnaast als zelfstandig adviseur en publicist. Zijn laatste boek is Het Pakkenproletariaat. 
Coreferent Louis Polstra stelt dat we ons moeten richten op werkzekerheid i.p.v. baanzekerheid en de noodzaak om blijvend te investeren in je loopbaan. Louis Polstra is lector Arbeidsparticipatie aan de Hanzehogeschool Groningen. Samen met studenten en docenten doet hij onderzoek naar het ondersteunen en begeleiden van werklozen. De verkregen inzichten worden gebruikt om de re-integratiedienstverlening verder te professionaliseren. Zo is er een landelijke standaard van vakvolwassenheid voor klantmanagers ontwikkeld, worden samen met de Beroepsvereniging van Klantmanagers lezingen en is er minor Werkcoach gestart (de eerste Nederlandse minor waar studenten voor het vak van re-integratieprofessional worden opgeleid).

Deze Hanze Jeugdlezing is georganiseerd i.s.m. het Lectoraat Integraal Jeugdbeleid van de Hanzehogeschool Groningen