Rob Wijnberrg: In Dubio – Vrijheid van meningsuiting als het recht om te twijfelen
Geen enkel grondrecht is de afgelopen jaren zo hevig bediscussieerd als de vrijheid van meningsuiting. Sinds de aanslagen van 9-11 en de moord op Theo van Gogh neemt de druk er op toe.
Zo probeerde minister Piet Hein Donner kort na de moord op Van Gogh de strafbaarstelling van godslastering aan te scherpen. Enkele jaren later eiste dezelfde Donner een verbod op het BNN-programma‘Spuiten en Slikken’. Ook andere politici lijken niet te beseffen hoe belangrijk de vrijheid van meningsuiting is voor een vitale democratie. Met een beroep op de goede smaak, het fatsoen of het sparen van de gevoelens van gelovigen proberen zij de meningsvrijheid in te perken.
Journalist en filosoof Rob Wijnberg vindt dat de vrijheid van meningsuiting niet begrensd kan worden, omdat ze dan ophoudt te bestaan. Maar een simpele liberaal is Wijnberg niet. Volgens Wijnberg veronderstelt de meningsvrijheid altijd grenzen. Het uiten van een mening heeft immers alleen zin als je een idee hebt over wat toelaatbaar is en wat niet. Meningen hebben altijd te maken met een idee van goed en kwaad. Maar omdat de grenzen tussen goed en kwaad niet onwrikbaar vastliggen, kan de vrijheid van meningsuiting ook niet definitief worden begrensd. Vrijheid van meningsuiting is niet alleen het recht om een eigen waarheid of wereldbeeld te verkondigen, maar bovenal het recht om waarheden en wereldbeelden van anderen te betwijfelen, te bediscussiëren en onderuit te halen. Het is meer dan het recht om te beledigen, het is het recht om te twijfelen. Aan alles. Pas als dit recht om te twijfelen zelf in geding raakt, zoals bij een doodsbedreiging, mag de staat ingrijpen.
DwarsDiep is benieuwd of Wijnbergs polemische pleidooi voor een grenzeloze meningsvrijheid stand houdt, tijdens een publiek debat over het boek. Aanwezig zijn Rob Wijnberg, opinieredacteur van NRC Handelsblad en nrc.next, Alfons Dölle, hoogleraar staatsrecht en Eerste Kamerlid voor het CDA en Boudewijn de Bruin, docent filosofie aan de RUG. De laatste twee zullen het boek van Wijnberg kritisch bespreken en daarna met hem in debat treden. De discussie staat onder leiding van Willem van Reijendam, journalist en filosoof.
Dwarse Boeken is een reeks debatavonden van debatcentrum DwarsDiep. Naar aanleiding van recente boekpublicaties door opiniërende publicisten, wetenschappers of politici wil DwarsDiep minstens vier keer per jaar een discussiebijeenkomst op touw zetten waarin de schrijver wordt geconfronteerd met critici en een kritisch publiek.