Eten als vijand
We zijn allemaal dagelijks met voedsel bezig. Eten is lekker en vaak een gezellige bezigheid. Maar niet voor mensen met een eetstoornis, voor hen is eten een obsessie geworden die hun hele leven beheerst.
Eetstoornissen zijn geen puberale aanstellerij, maar ernstige psychische ziekten. En het is een groeiend probleem. Anorexia is een van de meest dodelijke psychische ziekten en obesitas neemt epidemische vormen aan. Maar wat is de oorzaak van een ziekte als boulimia of anorexia nervosa? Waarom ontwikkelen sommige mensen een eetstoornis en andere niet?
De onderliggende oorzaak van eetstoornissen is een negatief zelfbeeld. Ook de maatschappij heeft invloed op ons eetgedrag. Voedsel is altijd en overal aanwezig. Maar ons lichaam is nog steeds ingesteld op de prehistorie, toen het af en toe afzien was. De strategie was: als er eten is, eten we veel, om daarna passief uit te buiken en de overdaad efficiënt op te slaan in vet. Is er weinig eten dan worden we extra actief, zodat we op zoek gaan naar voedsel. In de huidige maatschappij werkt deze strategie averechts. De extreme hoeveelheden voedsel maken afvallen bijna onmogelijk. En de verhoogde fysieke activiteit die gepaard gaat met een extreem dieet, triggert het beloningssysteem in de hersenen en zorgt ervoor dat niet-eten verslavend werkt. Wat zijn de gevolgen van eetstoornissen voor onze gezondheid? Waarom lijken sommige mensen er meer aanleg voor te hebben dan andere? Wat voor fysieke, neurologische en psychische mechanisme liggen ten grondslag aan eetstoornissen? En hoe kunnen we gedragsproblemen rond eetstoornissen zoals obsessieve controle en verhoogde agressie te lijf gaan?
Alex van den Berg spreekt hierover met Anton Scheurink, hoogleraar Neuro-endocrinologie aan de RUG, die onderzoek doet naar de neurale regeling van de energiehuishouding in het lichaam en de rol van de hersenen bij eetstoornissen als anorexia nervosa en extreem overgewicht, Hermien Elgersma, klinisch psycholoog en behandelaar, die als manager van de afdeling eetstoornissen bij Accare zorgt voor de koppeling tussen praktijk en wetenschappelijk onderzoek en Cees Boerhout, bewegingswetenschapper en psychomotorisch therapeut.
In het maandelijkse Kenniscafé Groningen vertellen lokale onderzoekers over hun drijfveren, resultaten en uitdagingen en gaan ze in gesprek met het publiek. Het Kenniscafé wordt georganiseerd door Studium Generale Groningen in samenwerking met Science LinX, de UK en het Groninger Forum, met financiële steun van City of Talent en Noordhoff Uitgevers.
Interessante links
Nederlandse Academie voor eetstoornissen
Centrum voor eetstoornissen – Ursula – eettest
YouTube Documentaire The Weight of the Nation (trailer)
YouTube Documentaire THIN
