Man/Vrouw

De clichés kennen we allemaal: vrouwen kunnen niet kaartlezen en mannen weigeren de weg te vragen. Maar wat zijn nou eigenlijk de harde aantoonbare verschillen tussen mannen en vrouwen?

Hormonen en hersenen
Dick Swaab

Datum: Maandag 1 februari 2010

We worden in de baarmoeder al geprogrammeerd voor het leven na de geboorte. Het brein moet nu eenmaal snel weten wat voor geslacht het lichaam heeft en welk geslacht het bij de voortplanting moet prefereren. Dat is voor het voortbestaan van het individu en de soort van levensbelang. Onze hersenen worden dus door geslachtshormonen geprogrammeerd in de mannelijke of vrouwelijke richting. Deze zogenaamde seksuele differentiatie van de hersenen is een complex proces waarop verschillende factoren van invloed zijn. Deze complexiteit maakt ook dat er allerlei variaties ontstaan, zoals homoseksualiteit en transseksualiteit. Welke factoren zijn van invloed op de seksuele differentiatie van de hersenen? Kun je spreken van een typisch vrouwelijk en mannelijk brein? En hoe zit het met de hersenen van homo’s, lesbiennes en transseksuelen?

Dick F. Swaab is hoogleraar neurobiologie aan de Universiteit van Amsterdam en voormalig directeur van het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek.

De X of het ei?
Ciska Wijmenga

Datum: Maandag 8 februari 2010

Mannen en vrouwen zijn niet alleen qua uiterlijk verschillend, maar verschillen ook in hun levensverwachting, de kans om bepaalde ziekten te krijgen, de ernst waarin een ziekte optreedt, et cetera. Het is bekend dat mannen en vrouwen anatomisch, hormonaal en chemisch anders in elkaar zitten. Maar helaas is er weinig bekend over de moleculaire verschillen tussen mannen en vrouwen, behalve de afwezigheid van een tweede X-chromosoom en de aanwezigheid van een Y-chromosoom bij de man. Daarmee is de hoeveelheid genetisch materiaal verschillend tussen de twee seksen: vrouwen hebben meer erfelijk materiaal maar mannen hebben meer verschillende genen. Wat weten we over deze genetische verschillen? En wat voor impact hebben deze verschillen op gezondheid en ziekte?

Ciska Wijmenga is hoogleraar Humane Genetica en hoofd van de afdeling Medische Genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen.