Overslaan en naar de inhoud gaan
Thema
Nederlands
Tijd
20:00

Natuurwetenschappers: Albert Einstein

Erik Lagendijk

Albert Einstein was niet alleen een groot natuurkundige, hij was ook een overtuigd pacifist en gebruikte zijn wereldfaam om over allerlei maatschappelijke onderwerpen te schrijven en spreken.

Tot het begin van de Eerste Wereldoorlog bouwt Albert Einstein (1879-1955) aan zijn wetenschappelijke carrière. In 1905, hij is dan een patentklerk derde klasse in Bern, verbaast hij de wetenschappelijke wereld door vier baanbrekende artikelen te publiceren. Een daarvan bevat de speciale relativiteitstheorie. In een vervolgartikel geeft hij de aanzet tot zijn formule E=mc2.
In 1914, hij bekleedt dan een prestigieus professoraat in Berlijn, ontpopt hij zich als een overtuigd pacifist. Hij weigert het infame manifest van de 93 te tekenen dat de oorlogsmisdaden door Duitsland in België begaan ontkent. Tijdens de oorlog werkt hij aan een uitbreiding van zijn speciale relativiteitstheorie. Zijn in 1915 gepubliceerde algemene relativiteitstheorie beschrijft de zwaartekracht als een kromming van ruimte en tijd. Deze theorie vindt in 1919 een schitterende bevestiging door de metingen van Eddington aan afbuiging van lichtstralen bij de zon. Het gevolg is een ongekende opkomst van Einstein als publieke figuur. Gebruikmakend van zijn wereldfaam laat hij zich vanaf dat moment regelmatig in woord en geschrift uit over maatschappelijke onderwerpen niet alleen over pacifisme maar ook over geloof, onderwijs en politiek Als geboren jood en als slachtoffer van het opkomend antisemitisme in Duitsland belijdt hij openlijk zijn steun aan het joodse volk.

Dr. Erik Lagendijk studeerde wis- en natuurkunde in Leiden en promoveerde daar in 1972. Hij vervulde diverse functie aan de Technische Universiteit Delft, o.a. als medewerker van de Onderwijskundige Dienst, universitair hoofddocent bij het Natuurkundig Practicum, opleidingsdirecteur Technische Materiaalwetenschappen en Technische Natuurkunde en tot zijn pensionering in 2007 opleidingsdirecteur van de bacheloropleiding Technische Natuurkunde en van de Masteropleiding Applied Physics.
Zijn hoorcolleges over het leven en werk van Einstein verschenen als NRC-luistercd (2011).

Interessante links
Einstein Archives
YouTube Life and work of Einstein
YouTube Einstein on God
YouTube Einstein: How I see the World

Ook in deze serie

Zie ook

Wulf Schiefenhövel
Building Blocks and Remarkable Features of our Species
English

We don’t usually see ourselves as animals. In many quarters of academia it is also not customary to see our own species as one of the other mammals and primates.