Muziek van kop tot teen & Muziek als medicijn

Kan muziek onze psyche en onze gezondheid beïnvloeden? In deze dubbellezing kijken we naar de positieve effecten van muziek op ons lichaam, zowel bij het sporten als in de gezondheidszorg.

Muziek van kop tot teen - Jeska Buhmann
Luisteren naar muziek heeft belangrijke psychologische effecten en kan je sportprestaties verbeteren. Ooit al eens gemerkt dat je ineens in de maat loopt van muziek die klinkt uit een juist gepasseerd café? Je denkt niet meer aan die vergadering van morgen en terwijl er een glimlach op je gezicht verschijnt borrelt er een vreemd gevoel van voldoening in je op. Deze milde variant van blijdschap is een typisch voorbeeld van wat muziek bij mensen teweegbrengt. Naast het vermogen om herinneringen en emoties op te roepen, heeft muziek ook lichamelijk effecten: we kunnen niet musiceren zonder te bewegen en de beat  van de muziek laat ons bewegen en werkt stimulerend bij het sporten. Niet voor niets loopt de helft van de hardlopers met een koptelefoon op. Welke geluidseigenschappen in muziek zorgen ervoor dat we met meer kracht bewegen, waardoor we onze passen en dus ook onze snelheid vergroten? Hoe stel je je ideale playlist voor het hardlopen of fitnessen samen? En hoe kan muziek gevoelens van empowerment opwekken?

Muziek als medicijn - Rosalie Kühlmann
Muziek als innovatieve behandeling binnen en buiten de gezondheidszorg implementeren in de behandeling voor patiënten. Dat is het doel van de onderzoeksgroep Muziek als Medicijn van het Erasmus MC Rotterdam. Iedereen kent het fijne gevoel dat je kan krijgen van het luisteren naar muziek en voor velen klinkt het logisch dat muziek in het ziekenhuis patiënten beter kan laten voelen. Zo zijn er sterke aanwijzingen dat muziek tijdens de operatie pijn en angst bij volwassenen en kinderen kan verminderen. Maar zoals alle nieuwe behandelingen in de gezondheidszorg gaat ook de introductie van muziek volgens het evidence-based-medicine principe. Welk bewijs is al gevonden? En wat moet er nog gebeuren voordat muziek haar intrede kan doen in onze gezondheidszorg?

Jeska Buhmann werkt op het Instituut voor Psychoacustica en Elektronische Muziek (IPEM) aan de Universiteit Gent in de afrondende fase van haar promotieonderzoek naar de invloed van muziek op onze (hard)loopbewegingen. Ze behaalde haar master aan de Radboud Universiteit Nijmegen op het gebied van Taal, Spraak en Informatica, met als specialisatie het voorspellen van zinsintonatie met behulp van neurale netwerken. Een groot deel van haar onderzoekswerk is uitgevoerd als onderdeel van het Europese BeatHealth project.

Rosalie Kühlmann studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit in Groningen. Ze werkt als promovendus bij de onderzoeksgroep ‘Music as Medicine’ in het Erasmus MC Rotterdam, in 2011 opgericht door prof. dr. Hans Jeekel. Hier doet zij literatuur- en klinisch onderzoek naar de mogelijkheden van muziek bij volwassenen en kinderen die een  operatie ondergaan. Ze werkt daarnaast als arts-assistent op de afdeling Kinderchirurgie in het Erasmus MC – Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam.

Deze lezing is geïnspireerd op de tentoonstelling Gelukkig gezond! in het Universiteitsmuseum.