Ondraaglijke lichtheid

'Wat de twijfel is voor de wetenschap,' schreef de Deense filosoof Søren Kierkegaard (1813-1855), 'dat is de ironie voor het persoonlijk leven.' Maar in het maatschappelijk debat leidt ironie al gauw tot onverschilligheid. En dat wist Kierkegaard ook. De ironicus maakt van alles een grap en neemt niets meer serieus, 'teneinde zichzelf te redden.' In onze gepolariseerde en geridiculiseerde debatcultuur geldt de waarschuwing van Kierkegaard meer dan ooit. Terwijl wereldleiders met bommen en granaten spelen, draait de amusementsindustrie van de media op grappen en bloopers van Donald Trump en Kim Jong-Un, die met ironische emoticons en jolige gifjes worden geliket en geshared. De in Genua wonende schrijver, dichter en classicus Ilja Pfeijffer laat op even geestige als bewogen wijze zien hoe ironie en satire nog steeds kritische wapens kunnen zijn tegen de ondraaglijke lichtheid van het debat. Coreferent Thijs Lijster reageert.

Ilja Leonard Pfeijffer (1968) publiceerde naast zijn wetenschappelijke boeken en artikelen over de klassieke Oudheid vele dichtbundels, romans, essaybundels en toneelstukken, waarvoor hij meermalen bekroond werd.

Thijs Lijster is docent Kunst- en Cultuurfilosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn essaybundel De grote vlucht inwaarts (2016), werd genomineerd voor de Socrates Wisselbeker en bekroond met de KANTL Essayprijs 2018.

De bedenkers van Nieuw Licht
Coen Simon is schrijver en filosoof. Zijn essays in NRC Handelsblad, nrc.next en Trouw zijn spraakmakend in het publieke debat. Van hem verschenen onder meer de boeken Waarom we onszelf zoeken maar niet vinden en Filosoferen is makkelijker als je denkt. In 2012 won hij de Socrates Wisselbeker voor het beste filosofieboek met En toen wisten we alles. 

Frank Meester is filosoof, schrijver en publicist. Van zijn hand verscheen onder meer Zie mij. Filosofie van de ijdelheid en Islam. Samen met zijn broer Maarten schreef hij de bestseller Meesters in de filosofie en met denker des vaderlands Marli Huijer publiceerde hij Goudmijn van het denken.

Foto: Stephan Vanfleteren.