De beste de baas?

Mensen moeten gelijke kansen hebben en hun maatschappelijke positie mag niet bepaald worden door afkomst, ras of sekse. Alleen hun eigen inzet en talent mogen tellen. Dit ‘meritocratische ideaal’ wordt in onze samenleving breed omarmd. Maar is dit ideaal wel zo aantrekkelijk? Want waarom wordt het VMBO tegenwoordig als afvalputje van de samenleving gezien? En waarom worden we steeds vaker aan top-tienen en prestatiemetingen onderworpen? Waarom moeten niet alleen mensen maar ook organisaties en afdelingen steeds vaker met elkaar concurreren? En waarom hebben mensen die niet eindeloos hebben doorgeleerd zo weinig stem in het democratisch debat? Hoe maken we een einde aan de stressvolle ratrace waar veel mensen zeggen last van te hebben? Zijn er ook andere bronnen van zelfrespect dan het leveren van prestaties?

Zulke vragen worden besproken in De beste de baas? Prestatie, respect en solidariteit in een meritocratie (Amsterdam University Press) onder redactie van Tsjalling Swierstra en Evelien Tonkens. Teveel meritocratie is volgens hen gevaarlijk. De auteurs pleiten voor een samenleving waarin prestatie en vooruitgang niet de dienst uitmaken, maar gerelativeerd worden door een breed gedeeld besef van het belang van andere waarden, zoals respect, solidariteit en zielerust.

Over deze diagnose van onze hedendaagse samenleving discussiëren de redacteuren van de bundel, Tsjalling Swierstra (Universitair Hoofddocent Techniekfilosofie aan de Universiteit Twente) en Evelien Tonkens (voormalig Kamerlid voor GroenLinks, Volkskrant-columniste en bijzonder hoogleraar Actief Burgerschap aan de Universiteit van Amsterdam) met twee critici: Cees Sterks, econoom, en Ger Tillekens, onderwijssocioloog.

Dwarse Boeken is een reeks debatavonden van debatcentrum DwarsDiep. Naar aanleiding van recente boekpublicaties door opiniërende publicisten, wetenschappers of politici wil DwarsDiep minstens vier keer per jaar een discussiebijeenkomst op touw zetten waarin de schrijver wordt geconfronteerd met critici en een kritisch publiek.