Onverklaarbaar ziek

Van alle mensen die bij de huisarts komen, heeft bijna de helft reële klachten waarvoor geen lichamelijke oorzaak te vinden is. Hoe kan dit? Kan een patiënt hiermee leren leven?

Hoofdpijn, vermoeidheid, spier- en gewrichtspijnen, duizeligheid, buikkrampen, lage rugpijn, het zijn vervelende klachten waarvoor de dokter lang niet altijd een lichamelijke oorzaak kan vinden.  Van alle mensen die bij de huisarts komen, heeft bijna de helft onverklaarde klachten. En ongeveer 65 procent van de patiënten verlaat de polikliniek algemene interne geneeskunde van het UMCG met een onbegrepen klacht. Vaak gaat de pijn of vermoeidheid vanzelf weer over, maar een deel van de patiënten heeft een chronisch probleem. Lastig voor de patiënt, die niet weet waar hij of zij aan toe is, én voor de arts, die niet echt kan genezen. Leren leven met de klacht, is dan het advies. Wat weten we eigenlijk van deze klachten, die reëel zijn maar waarvoor de medische wereld geen directe verklaring heeft?

De dooddoener ‘het zal wel tussen de oren zitten’ zegt niet zo veel. Het gaat bij deze klachten juist om een ingewikkelde wisselwerking van lichaam en geest.  Veel patiënten met chronische klachten hebben ook last van angstgevoelens en depressiviteit. Maar wat is de samenhang? Veroorzaken deze negatieve gevoelens de lichamelijke klachten of is het juist andersom? Patiënten willen graag duidelijkheid en erkenning. Maar ook al krijgen ze een diagnose, bijvoorbeeld chronisch vermoeidheidssyndroom, dan nog is het maar de vraag wat zo’n label dan zegt over de individuele patiënt.
Zijn er wetenschappelijke verklaringen voor de oorzaken en grote omvang van deze onbegrepen klachten? Hoe moeten huisartsen en specialisten er mee omgaan? En wat kan een patiënt doen om te leren leven met zijn chronische klachten?

Alex van den Berg gaat hierover in gesprek met Judith Rosmalen, die als adjunct-hoogleraar verbonden aan de afdelingen interne geneeskunde en psychiatrie (UMCG) onderzoek doet naar onbegrepen lichamelijke klachten, Marjolein Berger, hoogleraar huisartsgeneeskunde die onderzoek doet naar jongeren met onverklaarde lichamelijke klachten en Coos Rutgers van der Loeff, psychotherapeut in het behandelprogramma somatiek en psyche van PsyQ Groningen.

In het maandelijkse Kenniscafé Groningen vertellen lokale onderzoekers over hun drijfveren, resultaten en uitdagingen en gaan ze in gesprek met het publiek. Het Kenniscafé wordt georganiseerd door Studium Generale Groningen in samenwerking met Science LinX, de UK en het Groninger Forum, met financiële steun van City of Talent en Noordhoff Uitgevers.

Interessante links:
Pdf - Onderzoek Judith Rosmalen: Polsslag
Pdf - Jongeren en onverklaarde klachten
Pdf - Termen voor onverklaarde klachten
Pdf - FES Magazine - Stresshormonen en onverklaarde klachten