Van fabels naar feiten

Wat weten we nu echt, vanuit de ontwikkelingspsychopathologie, over de aard, oorzaken en veranderbaarheid van problematische ontwikkelingen bij kinderen en jeugdigen?
Scheldpartijen op straat, winkeldiefstal, vernielingen, knokpartijen na een feest, fysiek geweld tegen buschauffeurs. Problemen van kinderen en jeugdigen zijn het gesprek van de dag. Hoewel het met het overgrote deel van de jeugd bijzonder goed gaat, woedt er een fel maatschappelijk debat over alles wat er mis zou zijn. Met grote voortvarendheid en stelligheid worden vele radicale voorstellen gelanceerd om problemen van (of eigenlijk vooral problemen met) de jeugd aan te pakken. Opvallend aan dit maatschappelijk debat is dat de probleemanalyses en voorgestelde maatregelen sterk ideologisch gekleurd zijn. Sommige politici hebben enorme verhalen over ontsporende probleemjongeren en komen met vergaande ‘oplossingen’ als heropvoedingskampen en straatverboden. Bij al dit ideologisch geweld ontbreekt het veelal aan basale interesse in de feitelijke aard, oorzaken en veranderbaarheid van de (vermeende) problemen van jeugdigen. Dat is te meer jammer omdat onze wetenschappelijke kennis over problematische ontwikkeling van kinderen en jeugdigen de afgelopen jaren enorm is toegenomen. Er is inmiddels veel bekend over de tijdige signalering van problemen, over de effectiviteit van preventie en behandeling, en over de invloed van maatschappelijke ontwikkelingen op het functioneren van kinderen en jeugdigen.
Wat weten we nu echt, vanuit de ontwikkelingspsychopathologie, over de aard, oorzaken en veranderbaarheid van problematische ontwikkelingen bij kinderen en jeugdigen? Het is de hoogste tijd voor een wetenschappelijk verantwoorde visie op gedragsproblemen, preventie en interventie.

Prof.dr. Bram Orobio de Castro is als hoogleraar experimentele ontwikkelingspsychopathologie verbonden aan de Universiteit Utrecht. Na zijn studie ontwikkelingspsychologie (UvA) promoveerde hij op onderzoek naar sociale informatieverwerking door jongens met ernstige agressieve gedragsproblemen, dat hij verrichtte bij een samenwerkingsverband van de Bascule (toen het Paedologisch Instituut) en de Vrije Universiteit Amsterdam. Voor dit onderzoek ontving hij de prijs voor de beste Europese dissertatie op het gebied van de  ontwikkelingspsychologie. De Castro onderzoekt de ontwikkeling van agressieve gedragsproblemen en effectieve behandelingen met als doel deze ontwikkeling af te buigen.

Georganiseerd ism. het Lectoraat Jeugdbeleid van de Hanzehogeschool Groningen