Academiegebouw
Broerstraat 5
Groningen
Nederland
Over leesbare en onleesbare boeken
Sommige literaire werken kosten de lezer hoofdbrekens en worden vaak terzijde geschoven omdat ze onleesbaar zouden zijn. Maar zegt dit ‘afschrijven’ van ‘onleesbare’ boeken niet vooral iets over onszelf als lezer?
Op de eerste bladzijden al verdwaald en nooit meer thuisgekomen. Het is iedereen wel eens overkomen, niet zelden bij ‘meesterwerken uit de wereldliteratuur’ en anders wel bij een of ander hooggewaardeerd ‘baanbrekend fenomeen’. Deze ervaring van onleesbaarheid is soms zo sterk, dat ze een wezenskenmerk van literatuur lijkt te vormen, waarvan het merendeel op het eerste oog immers als onleesbaar kan worden beschouwd. Toch zegt dit ‘afschrijven’ van ´onleesbare´ boeken in de eerste plaats iets over ons zelf. ‘Niet om door te komen’ en ‘Leest lekker weg’ verraden een leesstrategie die zich ten doel stelt zonder hindernissen en met vooropgezet plan van de eerste naar de laatste bladzijde te komen. Onleesbaarheid onttrekt de eindstreep aan het zicht, zelfs de volgende bladzijde lijkt onhaalbaar. Dit dwingt je een omweg te forceren en in het woud van woorden hulpeloos te verdwalen. Creativiteit is niet alleen een eigenschap van de schrijver, ook de lezer kan niet zonder. De eenzame lezer is op zichzelf aangewezen en zal in gedachten met de schrijver mee moeten schrijven om de woorden thuis te kunnen brengen.