Vakantie smeedt warme banden
Nederlanders zijn dol op vakantie. Even lekker niets hoeven en toch nieuwe ervaringen opdoen. Maar vakanties hebben wel degelijk ook een functie. Bijna tachtig procent van de Nederlanders gebruikt de vakantie om familiebanden aan te halen of tijd aan vrienden te besteden. Ruim eenderde gaat bovendien nieuwe relaties aan tijdens de vakantie. Voor het sociale welzijn zijn vakanties een ware goudmijn.
Tot deze conclusies kwam sociologe Carlijne Philips in haar proefschrift over gemeenschapsvorming tijdens vakanties. Zij deed onderzoek op drie heel verschillende vakantieplekken: camping Bakkum bij Amsterdam, de partyscene op Ibiza en een vakantiedorp van Club Med op Mallorca. Vijf weken leefde ze op camping Bakkum, een soort dorp met vanouds veel vaste gasten uit de Jordaan. Ze observeerde de jongeren (tot 35 jaar) die zich uitleven in de party- en housescene op Ibiza en de bezoekers van Club Med, een volledig verzorgde vakantiebestemming met een duidelijk sociaal programma. Mede op basis van deze observaties en vele gesprekken stelde zij een enquête op die door 1209 Nederlanders werd ingevuld.
Uit het onderzoek blijkt dat mensen behoefte hebben aan een gemeenschap om zich heen en dat de vakantie bij uitstek geschikt is om hieraan te werken. Er zijn minder verplichtingen dan thuis, er is meer gelegenheid om te doen wat men wil en meestal is er ook volop gelegenheid voor sociale contacten. Niet alleen voor nieuwe mensen (de ‘instant gemeenschap’) of bekenden van eerdere vakanties (de ‘gegroeide gemeenschap’), maar ook voor het verstevigen van bestaande vriendschappen en familiebanden (de ‘refreshergemeenschap’) zijn vakanties belangrijk.
Met de gekozen onderzoeksmethode maakte Carlijne Philips het zich niet gemakkelijk. Als buitenstaander was het lastig om door te dringen tot de hechte gemeenschappen op camping Bakkum. Als serieus onderzoeker temidden van de vakantievierders viel ze er nogal uit de toon. Ook stuitte ze op onverwachte problemen. Op Ibiza bleken de vakantiegangers moeilijk te volgen. Zij verplaatsten zich over het hele eiland, zodat het proces van gemeenschapsvorming lastig in kaart was te brengen. Door zich bij een tweede bezoek op de feestende jongeren in de partyscene te concentreren, kon de onderzoekster toch een goed beeld krijgen van deze groep jonge vakantiegangers.
Dr. Carlijne Philips studeerde sociologie aan de RUG. Zij verrichtte haar promotieonderzoek bij het Interuniversity Center for Social Science Theory and Methodology (ICS) in Groningen en promoveerde op 20 januari 2005 aan de RUG. Sinds mei 2003 werkt zij als onderzoeker bij de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Purmerend.
Jonge Doctors is een lezingenserie van Studium Generale waarin recent gepromoveerde onderzoekers verhalen van het hoe en waarom van hun onderzoek. Over de aanleiding en de aanpak, de resultaten en conclusies maar ook over de uitdaging en de passie. Eens per maand, op de maandagmiddag, neemt een jonge doctor het woord over een baanbrekend, aansprekend, oorspronkelijk of opvallend proefschrift.
